27 juni 2023

“Vier inzichten over de toekomst van werk”

Gaat de opkomst van kunstmatige intelligentie en robotica zorgen voor een werkeloosheidsgolf, of hebben we straks juist een robot als collega? De redactie deelt de visie van Steven Dhondt, senior onderzoeker bij TNO en hoogleraar aan de KU Leuven, over de toekomst van werk.

Impact van robots op werk
Steven Dhondt coördineert bij TNO onderzoek naar de sociale impact van robotica en digitalisering. Hij legt uit dat hij niet gelooft dat banen volledig zullen verdwijnen (substitutie met robots). Zijn verwachting is dat technologie en mensen juist zullen samenwerken (augmentatie/aanpassing van werk).
Hij vertelt dat er in het verleden veel voorspellingen zijn gedaan over de relatie tussen technologie en werk. “Deze voorspellingen zijn niet uitgekomen, maar nieuwe technologie verandert onze manier van werken wel”, stelt Dhondt. In dit artikel presenteert hij vier verfrissende inzichten met een positief geluid over vooruitgang.

“Met een applicatie kun je bijvoorbeeld een schilderij in de stijl van Van Gogh maken. Maar zonder menselijke betrokkenheid heeft het geen nut.”

We hebben robots nodig op de arbeidsmarkt

Een veelgehoord bezwaar op het gebied van kunstmatige intelligentie en robotica, is dat mensen bang zijn hun baan te verliezen. Volgens Dhondt is de arbeidsmarkt op het moment dusdanig krap, dat alleen technologie ons kan helpen om dit op te lossen. “Het probleem is dat bedrijven in Nederland en andere West-Europese landen te weinig investeren in technologie. In vergelijking met technologie is arbeid goedkoop.” Met de stijgende lonen verwacht Dhondt dat bedrijven in de toekomst toch naar robots zullen kijken, legt hij uit. Hij schreef hierover samen met Ezra Dessers het boek: “Robot zoekt collega – Waarom we meer artificiële intelligentie nodig hebben op het werk”.

Cobots worden onze collega’s
Worden onze banen straks dan overgenomen door robots? Dhondt denkt dat we juist gaan samenwerken met zogenaamde ‘cobots’ (collaboratieve robots). “Een robot is een apparaat dat een vast traject van handelingen volgt en voor de veiligheid altijd omgeven moet zijn door een hek. De afgelopen tien tot vijftien jaar is er geëxperimenteerd om robots zo veilig te maken dat een hek niet meer nodig is.”

De invoering van cobots verloopt nog niet vlekkeloos, voornamelijk vanwege veiligheidskwesties. Ironisch genoeg zijn de beschikbare cobots momenteel te veilig. “Doordat fabrikanten cobots zo veilig mogelijk moeten maken, zijn ze te traag en kunnen ze te weinig gewicht dragen. Dat is nu juist waarvoor we ze willen gebruiken!”, stelt Dhondt.

De kans is echter groot dat je thuis of op kantoor al een cobot hebt staan. Denk bijvoorbeeld aan de robotstofzuiger, die ontzorgt je in het schoonmaken van je huis.

Een lerende organisatie is essentieel

Volgens Dhondt kan de manier waarop technologie wordt ingevoerd sterk variëren. Hij vertelt dat een innovatieve technologie alleen succesvol kan worden geïmplementeerd als goed wordt gekeken naar hoe deze in de praktijk gebruikt gaat worden. Het management moet hierbij leren van de medewerkers die de technologie gebruiken. Dhondt illustreert dit met een voorbeeld uit zijn onderzoek, waarbij twee vergelijkbare logistieke bedrijven hun orderverzamelingsproces wilden verbeteren door medewerkers slimme brillen te geven.

Bij het ene bedrijf faalde de implementatie doordat het management de technologie verplicht stelde zonder rekening te houden met de bezwaren en behoeften van de medewerkers. “De manier waarop ze voorheen werkte was efficiënter. Ook was de bril behoorlijk zwaar om de hele dag te dragen“, legt Dhondt uit. “De brillen moesten tòch worden gebruikt. Er kon niets veranderd worden vanwege de koppeling tussen de brillen en het SAP-systeem. Uiteindelijk is bij dit bedrijf het experiment na een jaar mislukt, en waren de brillen voor niets aangeschaft.”

Bij het andere bedrijf werd de bril succesvol geïmplementeerd doordat het management de medewerkers de ruimte te geven om zelf te beslissen of ze de bril wilden gebruiken. “Ook besloot het management trainingen te organiseren waar medewerkers de software beter konden laten programmeren. Zo werd de invoering van de technologie een succes!” Dit voorbeeld benadrukt dat technologie op zichzelf geen resultaten oplevert; het is de toepassing ervan in een lerende context die het verschil maakt.

Kunstmatige intelligentie: houd de mens ‘in de loop’
Volgens Dhondt biedt kunstmatige intelligentie veel kansen, maar blijft het belangrijk om de mens ‘in de loop’ te houden. Hij illustreert dit met een voorbeeld uit de kunst. “Met een applicatie kun je bijvoorbeeld een schilderij in de stijl van Van Gogh maken. Maar zonder menselijke betrokkenheid heeft het geen nut. Het is belangrijk om altijd de mens als belangrijkste beslisser te hebben. In dit geval zou het interessant zijn om de stijl en kleuren van het gegenereerde schilderij aan te kunnen passen.”

Een ander voorbeeld vinden we in het besturen van vliegtuigen. Sinds de jaren zestig kunnen vliegtuigen in principe automatisch vliegen, toch zitten er altijd piloten achter het stuur. “Processen gaan meer en meer automatisch, maar de grote rode knop blijft belangrijk. Piloten moeten altijd kunnen ingrijpen.’ Helaas is dit in het verleden niet altijd goed gegaan. ‘Dat ging niet altijd goed. Bij de 737 Max ging het vliegtuig gekke dingen doen, terwijl piloten niet goed wisten wat er mis was,” legt Dhondt uit. Dit kwam doordat piloten zonder voldoende training mochten vliegen.

Dhondt concludeert dat kunstmatige intelligentie veel kansen biedt voor de toekomst van werk, maar dat het van cruciaal belang is om de mens ‘in de loop’ te houden. Zo kan worden bijgestuurd om de voordelen van kunstmatige intelligentie optimaal te benutten.

Bron: TNO

Deel dit artikel

Ook interessant:

31 mei 2023

Honderden oplossingen op de beursvloer

De deelnemers aan de 24ste editie van Vakbeurs Facilitair & Gebouwbeheer op 7, 8 en 9 juni 2023 in Jaarbeurs Utrecht zijn samen goed voor honderden oplossingen op het...

26 september 2024

Code Schoonmaak deelt Top 10 speerpunten bij offertetrajecten

De Code Verantwoordelijk Marktgedrag helpt bedrijven om op een maatschappelijk verantwoorde manier de (inkoop van) diensten vorm te geven en te laten zien dat er binnen het bedrijf oog...

01 september 2019

Vandaag inspiratietafel sanitaire ketenpartijen: Connecting the world together?

Connecting the world: dat is het gedachtegoed van digitalisering. Maar ervaring leert dat dat niet altijd – of eigenlijk vaak niet – het geval is. Veel dienstverlenende bedrijven werken...

15 juni 2023

Vijftien schoonmakers ‘in the spotlights’

Vandaag is het De Dag van de Schoonmaker. De dag waarop we alle schoonmakers in het zonnetje zetten. Schoonmakend Nederland heeft vijftien schoonmaaktoppers laten portretteren door fotografe Ann-Sophie Falter....

14 maart 2022

NS Stations continueert samenwerking ICS Groep

NS Stations gunt de Europese aanbesteding voor het schoonmaakonderhoud van 138 stations aan facilitair dienstverlener ICS Groep. Het contract gaat per 1 juli 2022 in voor een periode van...

11 mei 2023

Forse extra loonsverhoging voor alle schoonmakers

Er komt een forse extra loonsverhoging voor alle schoonmakers in Nederland (in totaal zo’n 120.000). Het gaat om een aanvulling op de nog lopende cao, waarover vakbonden een akkoord...

11 april 2023

CBS: Grootste cao-loonstijging in 40 jaar

Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) bericht dat de stijging van de cao-lonen in het eerste kwartaal van 2023 een nieuw hoogtepunt bereikte: ‘Met 5% lag de ontwikkeling...

07 oktober 2024

Gert Bresseleers (BOMA): “In 50 jaar van borstels, bezems en schoonloopmatten naar Let’s rethink cleaning”

Wist je dat de naam BOMA 50 jaar geleden is ontstaan uit Borstels, Bezems en Matten? De eerste producten die BOMA verkocht. Vanwege het 50-jarig bestaan blikt onze redactie...

06 augustus 2023

Winactie BRAUZZ duurzame schoonmaakmiddelen

BRAUZZ stelt 3 pakketten met duurzame schoonmaakmiddelen ter waarde van €150,- per stuk beschikbaar voor de bezoekers van Schoonmaakjournaal. Het  bedrijf doet dit vanwege haar entree op de Nederlandse...

01 juli 2025

Breedweer is trots op afstudeerders Lars en Nienke

Breedweer geeft Lars van Duijnen van Hogeschool Inholland Alkmaar en Nienke Bommer van Vrije Universiteit Amsterdam een groot applaus voor het uitvoeren van hun afstudeeronderzoeken bij Breedweer Facilitaire Diensten.