27 juni 2023

“Vier inzichten over de toekomst van werk”

Gaat de opkomst van kunstmatige intelligentie en robotica zorgen voor een werkeloosheidsgolf, of hebben we straks juist een robot als collega? De redactie deelt de visie van Steven Dhondt, senior onderzoeker bij TNO en hoogleraar aan de KU Leuven, over de toekomst van werk.

Impact van robots op werk
Steven Dhondt coördineert bij TNO onderzoek naar de sociale impact van robotica en digitalisering. Hij legt uit dat hij niet gelooft dat banen volledig zullen verdwijnen (substitutie met robots). Zijn verwachting is dat technologie en mensen juist zullen samenwerken (augmentatie/aanpassing van werk).
Hij vertelt dat er in het verleden veel voorspellingen zijn gedaan over de relatie tussen technologie en werk. “Deze voorspellingen zijn niet uitgekomen, maar nieuwe technologie verandert onze manier van werken wel”, stelt Dhondt. In dit artikel presenteert hij vier verfrissende inzichten met een positief geluid over vooruitgang.

“Met een applicatie kun je bijvoorbeeld een schilderij in de stijl van Van Gogh maken. Maar zonder menselijke betrokkenheid heeft het geen nut.”

We hebben robots nodig op de arbeidsmarkt

Een veelgehoord bezwaar op het gebied van kunstmatige intelligentie en robotica, is dat mensen bang zijn hun baan te verliezen. Volgens Dhondt is de arbeidsmarkt op het moment dusdanig krap, dat alleen technologie ons kan helpen om dit op te lossen. “Het probleem is dat bedrijven in Nederland en andere West-Europese landen te weinig investeren in technologie. In vergelijking met technologie is arbeid goedkoop.” Met de stijgende lonen verwacht Dhondt dat bedrijven in de toekomst toch naar robots zullen kijken, legt hij uit. Hij schreef hierover samen met Ezra Dessers het boek: “Robot zoekt collega – Waarom we meer artificiële intelligentie nodig hebben op het werk”.

Cobots worden onze collega’s
Worden onze banen straks dan overgenomen door robots? Dhondt denkt dat we juist gaan samenwerken met zogenaamde ‘cobots’ (collaboratieve robots). “Een robot is een apparaat dat een vast traject van handelingen volgt en voor de veiligheid altijd omgeven moet zijn door een hek. De afgelopen tien tot vijftien jaar is er geëxperimenteerd om robots zo veilig te maken dat een hek niet meer nodig is.”

De invoering van cobots verloopt nog niet vlekkeloos, voornamelijk vanwege veiligheidskwesties. Ironisch genoeg zijn de beschikbare cobots momenteel te veilig. “Doordat fabrikanten cobots zo veilig mogelijk moeten maken, zijn ze te traag en kunnen ze te weinig gewicht dragen. Dat is nu juist waarvoor we ze willen gebruiken!”, stelt Dhondt.

De kans is echter groot dat je thuis of op kantoor al een cobot hebt staan. Denk bijvoorbeeld aan de robotstofzuiger, die ontzorgt je in het schoonmaken van je huis.

Een lerende organisatie is essentieel

Volgens Dhondt kan de manier waarop technologie wordt ingevoerd sterk variëren. Hij vertelt dat een innovatieve technologie alleen succesvol kan worden geïmplementeerd als goed wordt gekeken naar hoe deze in de praktijk gebruikt gaat worden. Het management moet hierbij leren van de medewerkers die de technologie gebruiken. Dhondt illustreert dit met een voorbeeld uit zijn onderzoek, waarbij twee vergelijkbare logistieke bedrijven hun orderverzamelingsproces wilden verbeteren door medewerkers slimme brillen te geven.

Bij het ene bedrijf faalde de implementatie doordat het management de technologie verplicht stelde zonder rekening te houden met de bezwaren en behoeften van de medewerkers. “De manier waarop ze voorheen werkte was efficiënter. Ook was de bril behoorlijk zwaar om de hele dag te dragen“, legt Dhondt uit. “De brillen moesten tòch worden gebruikt. Er kon niets veranderd worden vanwege de koppeling tussen de brillen en het SAP-systeem. Uiteindelijk is bij dit bedrijf het experiment na een jaar mislukt, en waren de brillen voor niets aangeschaft.”

Bij het andere bedrijf werd de bril succesvol geïmplementeerd doordat het management de medewerkers de ruimte te geven om zelf te beslissen of ze de bril wilden gebruiken. “Ook besloot het management trainingen te organiseren waar medewerkers de software beter konden laten programmeren. Zo werd de invoering van de technologie een succes!” Dit voorbeeld benadrukt dat technologie op zichzelf geen resultaten oplevert; het is de toepassing ervan in een lerende context die het verschil maakt.

Kunstmatige intelligentie: houd de mens ‘in de loop’
Volgens Dhondt biedt kunstmatige intelligentie veel kansen, maar blijft het belangrijk om de mens ‘in de loop’ te houden. Hij illustreert dit met een voorbeeld uit de kunst. “Met een applicatie kun je bijvoorbeeld een schilderij in de stijl van Van Gogh maken. Maar zonder menselijke betrokkenheid heeft het geen nut. Het is belangrijk om altijd de mens als belangrijkste beslisser te hebben. In dit geval zou het interessant zijn om de stijl en kleuren van het gegenereerde schilderij aan te kunnen passen.”

Een ander voorbeeld vinden we in het besturen van vliegtuigen. Sinds de jaren zestig kunnen vliegtuigen in principe automatisch vliegen, toch zitten er altijd piloten achter het stuur. “Processen gaan meer en meer automatisch, maar de grote rode knop blijft belangrijk. Piloten moeten altijd kunnen ingrijpen.’ Helaas is dit in het verleden niet altijd goed gegaan. ‘Dat ging niet altijd goed. Bij de 737 Max ging het vliegtuig gekke dingen doen, terwijl piloten niet goed wisten wat er mis was,” legt Dhondt uit. Dit kwam doordat piloten zonder voldoende training mochten vliegen.

Dhondt concludeert dat kunstmatige intelligentie veel kansen biedt voor de toekomst van werk, maar dat het van cruciaal belang is om de mens ‘in de loop’ te houden. Zo kan worden bijgestuurd om de voordelen van kunstmatige intelligentie optimaal te benutten.

Bron: TNO

Deel dit artikel

Ook interessant:

03 oktober 2023

Wie wordt de snelste glazenwasser van 2023?

Glasbewassing is een vast item van de Schoonmaak Vakdagen. Ook op deze vijfde editie van de schoonmaakvakbeurs zijn er glazenwassersbedrijven onder de exposanten en vinden wederom het NK Glazenwassen...

23 maart 2023

Ledenvergadering SIEV op 20 april bij NESO

In Bemmel is in 2022 NESO geopend. Dit eerste opleidingscentrum waar bijna alle vormen van schoonmaakdienstverlening in praktijksituaties kunnen worden geleerd, is op 20 april 2023 gastheer van de...

16 december 2022

#FotoFriday The White House?

Het lijkt op The White House, maar in werkelijkheid zie je het kantoor van Schoonmaakbedrijf Exclusive in Halsteren. Een bijzondere plek om schoon te maken. Dat deed het team...

19 oktober 2021

Dag 2 CAO onderhandelingen schoonmaak- en glazenwassersbranche

Op 14 oktober zijn in Zeist de onderhandelingen voor een nieuwe cao voor de schoonmaak- en glazenwassersbranche voortgezet. In een constructieve sfeer zijn de wederzijdse voorstellen verder verkend en...

06 december 2018

Cao schoonmaak: werkgevers komen met loonbod van 7,7%

In de vijfde onderhandelingsronde over een nieuwe cao voor de schoonmaak heeft brancheorganisatie OSB een bod voor een driejarige cao aan CNV en FNV uitgebracht. De onderhandelingsdelegatie van de...

10 december 2018

Gom optimaliseert schoonmaakprocessen met LEVIY app

Schoonmaakbedrijf Gom heeft een nieuwe stap gezet in de digitalisering van werkprocessen. Daartoe heeft het bedrijf een overeenkomst gesloten met LEVIY, leverancier van de gelijknamige app die populair is...

11 december 2022

Beste schoonmaakdienstverleners 2022

MT/Sprout stelt jaarlijks haar ‘MT1000 Zakelijke dienstverlening’ samen. Het platform op het gebied van leiderschap vraagt duizenden zakelijke beslissers in Nederland met welke dienstverleners ze graag zakendoen. Ook op...

02 mei 2023

The Future is NOW

Op vrijdag 24 april organiseerde Numatic haar Future Friday voor schoonmaakbedrijven. Tweejaarlijks maakt de fabrikant en distributeur van professionele en consumenten reinigingsmachines tijd om haar relaties een week lang...

10 januari 2024

Henk Toering benoemd tot Algemeen Directeur Wecovi

Familiebedrijf Wecovi met ruim 50 jaar nationale en internationale ervaring in de recreatie- en schoonmaakbranche, kondigt met genoegen een verandering aan in de dagelijkse leiding. Per 8 januari 2024...

24 juli 2024

‘Panorama Mesdag’ wordt schoongemaakt

Panorama Mesdag in Den Haag wordt schoongemaakt en waar nodig gerestaureerd. Voor de onderhoudsbeurt van het grootste schilderij van Nederland zijn een kleine drie maanden uitgetrokken. Het museum blijft...