12 januari 2023

Esmée Ficheroux (CSU): “Bied ruimte aan de verschillen”

In 1968 richtte Cor van der Heijden Cleaning Service Uden (CSU) op. Een familiebedrijf dat ooit startte als eenmanszaak, maar inmiddels is uitgegroeid tot een onderneming waar 28.000 mensen werken. Esmée Ficheroux is sinds zeven jaar lid van de raad van bestuur. “Ik heb gelukkig nooit voor mijn vrouw-zijn hoeven te strijden.” Lees deze nieuwe aflevering in onze serie over vrouwelijk leiderschap.

Je komt uit de uitzendwereld en bent werkzaam geweest voor Tempo-Team en Yacht. Hoe vind je het om nu in de schoonmaaksector te werken?
“In 1992, toen ik bij Tempo-Team startte als intercedente, was het mooiste aan mijn baan dat ik mensen aan werk mocht helpen in de industrie, bijvoorbeeld om frikandellen in te pakken of op de vuilniswagen te staan. Je maakte het verschil voor uitzendkrachten die door werk wel of geen huur konden betalen. In de vele jaren daarna heb ik van alles gedaan, meestal dienend aan een carrière, die ik overigens nooit bewust heb nagejaagd, want ik heb altijd mijn hart gevolgd. Maar daarmee kwam ik wel af te staan van wat ik belangrijk vind. Toen ik bij CSU aan de slag ging werd me weer iets duidelijk: ik ben hier opnieuw echt voor de mens.”

Waarom vind je het fijn om er echt voor mensen uit het schoonmaakvak te zijn?
“Een architect kan een dag zijn pen laten liggen, maar als schoonmakers hun microvezeldoek in de wilgen hangen, hebben we een probleem. Zij zijn dus heel belangrijk voor het veilig en gezond draaiende houden van onze maatschappij. Het is bovendien een groep die te weinig wordt gezien. Bij Yacht, een detacheerder voor hoogopgeleiden, ging mijn aandacht en interesse uit naar klantoplossingen maar merkte ik dat ik minder aansluiting voelde met de doelgroep. Nu geniet ik dagelijks van mijn werk, ik voel me hier heel waardevol. Ik kijk nog steeds naar klantoplossingen en doe dat nu vanuit het belang en de waarde voor de medewerkers.”

Hoe zijn jullie er voor jullie medewerkers?
“We willen mensen zoveel mogelijk kansen bieden. Soms komen klanten met specifieke vragen, zoals dat ze willen dat onze schoonmakers vaker een hospitalitytaak op zich nemen of de taak van handyman. En medewerkers kunnen als ze willen ook tussen onze ondernemingen meanderen. We hebben namelijk drie bedrijven: CSU schoonmaak, thuiszorgbedrijf T-zorg en Zizo, waarbij we via de werkgever achter de voordeur van particulieren schoonmaken. Daarnaast hebben we samen met Heijmans en PreZero platformorganisatie Beyond Eyes opgericht. In deze nieuwe onderneming worden gebouwen op een slimme, datagestuurde manier geanalyseerd over onder meer bezetting, energiegebruik en afvalmanagement met als doel een gezondere, duurzamere en veiligere werkomgeving te creëren. De schoonmaakmedewerker is daarbij de spil omdat zij er op elk moment van de dag en op elke locatie/verdieping zijn. Ook hiervoor geldt dus weer: we zijn er om de schoonmaker te faciliteren en het werk lichter en leuker te maken.”

Hoe zou je de bedrijfscultuur bij CSU omschrijven?
“Bij CSU zijn dertien directieleden en zitten er drie personen in de raad van bestuur. Dat we met zoveel mensen besluiten weten te nemen en niet directief zijn, is de aard van ons familiebedrijf. Wat ik heel fijn vind is dat je hier gewoon kunt zeggen ‘dat weet ik eigenlijk niet, laten we dat eens aan een ander vragen.’ Dit kan zeker niet overal. Ook kan ik hier eerlijk toegeven als ik een inschattingsfout heb gemaakt en daar wordt vervolgens niet sociaal gewenst op gereageerd. Dus niet ‘oh joh maakt het uit’, maar ‘hoe gaan we het oplossen, samen!’ Er is ook niemand die zegt ‘dit zijn masculiene eigenschappen’ of ‘jij gedraagt je te assertief, wat ben je een bitch’. Dat we het zo doen heeft overigens niks te maken met gender, afkomst of leeftijd. Het is onze cultuur die deze omgangsvormen definieert.”

Leg dat eens uit.
“We vinden het belangrijk dat je ruimte geeft aan alle verschillen. Ik zit met Suzan Stadhouders en John van Hoof in de raad van bestuur. Maar dat wij met twee vrouwen zijn en John de enige man is, is voor ons geen issue. We zijn allemaal erg anders en bovendien heeft iedereen z’n eigen métier. Ik doe commercie, Suzan operatie en John naast het voorzitterschap ook finance, HR en ICT. Hij is als een vis in het water op het podium, daarom spreekt hij graag en houdt hij namens de rvb de presentaties. Maar er is niemand die zegt ‘eigenlijk zouden jij of Suzan dat als vrouw een keer moeten doen’. Hij kan dat gewoon goed, ik heb weer andere kwaliteiten en dat is helemaal prima. We geven dus ruimte aan de verschillen, maar werken wel altijd vanuit dat gemeenschappelijk kader, waarin de mens centraal staat en onze activiteiten bijdragen aan schoonmaakactiviteiten in de ruimste zin van het woord.”

Het klinkt alsof jullie op een harmonieuze manier samenwerken.
“Ja, maar er is ook voldoende tegengeluid hoor. En dat is alleen maar goed, want daar wordt het beter van. Het is dus niet alsof we hier met z’n allen bij het kampvuur kumbaya zingen. Maar omdat er in de directie ook vrouwen zitten, denk ik wel dat er bij CSU een mooie balans is. Er is ratio, maar er wordt ook op intuïtie geleund. En misschien heb ik makkelijk praten, maar ik heb persoonlijk nooit het gevoel gehad dat ik moest strijden voor mijn vrouw-zijn.”

Je hebt het over ratio en intuïtie, denk je dat vrouwelijk en mannelijk leiderschap verschillend zijn?
“Hier ben ik erg ambivalent in. Ik weet dat er wetenschappelijke onderzoeken zijn gedaan waaruit blijkt dat er verschillen zijn, dus die ga ik niet ontkennen. Maar dit hoeft natuurlijk niet áltijd zo te zijn. Dit verschilt gewoon per persoon en vaak ook door de samenstelling en cultuur binnen een organisatie.”

Vind je dat er meer vrouwelijke leiders in de schoonmaakbranche aan het roer moeten komen te staan?
“Ik weet eigenlijk niet hoeveel vrouwelijke leiders er zijn, dus vind ik het moeilijk om hier antwoord op te geven. Maar ik denk wel dat het goed is als er leiders komen die oog hebben voor de mens, hospitality, die zichzelf en anderen de ruimte geven om zichzelf te zijn en die ook durven te falen.”

Sommigen zouden zeggen dat dit ‘feminiene’ kwaliteiten zijn.
“Ik zou het graag als waarden willen zien die van belang zijn en als een ander ze als feminien ziet, prima. Bij mijn zoons van 19 en 20 jaar, maar ook de kinderen van vrienden en collega’s zie ik dat de jongere generatie deze waarden al heel normaal vinden en het niet ordenen naar mannelijk of vrouwelijk. Zij kijken als nieuwe generatie vanuit een individu.”

Alle hoop op de volgende generatie dus?
“Ja, het is mijn taak om dit zo goed mogelijk door te geven. In mijn situatie was het zo dat ik meer werkte en mijn man meer thuis was voor de kinderen. Dit is gewoon zo gegroeid. Ik heb wel eens gemerkt dat er op school werd gevraagd ‘wat doet je vader’ en dat mijn zoons dan zeiden dat hij hockeytrainer was in de weekenden, maar dit werd vervolgens niet als voldoende gezien. Ik ben de volgende dag teruggegaan naar de juf, want hoezo is dat niet genoeg en hoezo werd er niet gevraagd wat hun moeder doet? Dus tuurlijk is het goed om een punt te maken als het aankomt op vrouwen en emancipatie, ik vind alleen niet dat je daar te lang in moet blijven hangen. En ik weet zeker dat de jongere generatie het anders gaat doen. Die zijn veel meer bezig met purpose en ertoe doen als organisatie. En die verandering is heel mooi om te zien.”

Esmée Ficheroux (1968, Helmond) studeerde communicatie aan Fontys en arbeidsmarktstrategie aan de Universiteit Groningen. In 1992 ging ze aan de slag bij Tempo-Team als intercedente en groeide door als directeur sales- en accountmanagement. Ze werkte eerst nog vijf jaar als directeur strategic client solutions bij Yacht, voordat ze in 2016 bij CSU aan de slag ging.

Meer interviews lezen over vrouwelijk leiderschap? Klik hier.

Deel dit artikel

Ook interessant:

11 februari 2019

Blog: Vieze plekjes

Wat zijn de jakkie-jakkie plekken die je zoal in het dagelijkse leven tegen kunt komen? Waar loop je een verhoogd risico om ziekmakende bacteriën en virussen tegen het lijf...

13 februari 2025

Gezien in de media: Khadija Hyati, al vijftien jaar strijdend voor schoonmakers

Op 7 februari publiceerde OneWorld een portret van Khadija Hyati (56), de eerste ‘president’ van het Schoonmakersparlement. Vijftien jaar lang voerde zij strijd voor betere arbeidsomstandigheden in de schoonmaaksector....

26 maart 2024

Leiden cao-regelingen voor menstruatie- en overgangsklachten tot verminderde carrièrekansen?

“Zo’n 30% van de vrouwen heeft last menstruatie- of overgangsklachten die impact hebben op het dagelijks functioneren”, zegt gynaecoloog Judith Huirne in De Nieuws BV. Voor een deel van...

11 juli 2024

Tegemoetkoming in kosten pensioenadvies voor mkb-ondernemers

MKB-Nederland en VNO-NCW bieden mkb-ondernemers een tegemoetkoming aan ter waarde van € 2.000  om tot een pensioenregeling voor hun medewerkers te komen. Maximaal 100 ondernemers kunnen met deze tegemoetkoming...

20 mei 2024

Paul Fok (SIEV): ‘Nieuwe Schoonmaak-cao opent de weg naar nieuwe kansen’

De vastleggingen van de cao-onderhandelingen zijn bekend. De cao-commissie onder leiding van Achint Atwal (Balans) van de branchevereniging SIEV heeft dit jaar uitgebreid vooraf kunnen spreken met het onderhandelteam....

14 november 2019

CSU en 400 relaties stappen in de wondere wereld van hospitality en ontrafelen geheimen

“Heeft de wondere wereld van Hospitality nog geheimen voor u?” Mooie prikkelende uitnodiging voor het 6e CSU Hospitality Congres op 14 november in het theater van de belevingsrijke Efteling. Een...

12 oktober 2021

Sporten voor het goede doel

Op 8 & 9 oktober vond Marathon Eindhoven plaats. Medewerkers van CSU en Tzorg deden hieraan mee. Zij liepen niet alleen voor zichzelf maar ook voor Villa Pardoes. Met...

29 november 2022

Invloed schoonmaakkwaliteit op productiviteit medewerkers

Het thema van het Hygiëneforum dat in 2023 plaatsvindt is ‘Een gezonde organisatie begint bij een goede hygiëne’. Een slogan waar veel mensen wel een beeld bij zullen hebben....

18 december 2021

Vebego neemt Hectas over

Per 1 januari 2022 neemt Vebego de hectasbedrijven in Nederland, Duitsland en Oostenrijk over van familiebedrijf Vorwerk uit Duitsland, onder voorbehoud van goedkeuring door het Duitse Kartellamt. “Vebego wil...

05 maart 2022

Oh, wat een week (9)

Blik met ons terug naar het nieuws van afgelopen week: 27 februari: #Favorites: Er werd weer carnaval gevierd! Ook op de Universiteit van Maastricht. Daar werkt Marij Yerna van...