12 januari 2023

Esmée Ficheroux (CSU): “Bied ruimte aan de verschillen”

In 1968 richtte Cor van der Heijden Cleaning Service Uden (CSU) op. Een familiebedrijf dat ooit startte als eenmanszaak, maar inmiddels is uitgegroeid tot een onderneming waar 28.000 mensen werken. Esmée Ficheroux is sinds zeven jaar lid van de raad van bestuur. “Ik heb gelukkig nooit voor mijn vrouw-zijn hoeven te strijden.” Lees deze nieuwe aflevering in onze serie over vrouwelijk leiderschap.

Je komt uit de uitzendwereld en bent werkzaam geweest voor Tempo-Team en Yacht. Hoe vind je het om nu in de schoonmaaksector te werken?
“In 1992, toen ik bij Tempo-Team startte als intercedente, was het mooiste aan mijn baan dat ik mensen aan werk mocht helpen in de industrie, bijvoorbeeld om frikandellen in te pakken of op de vuilniswagen te staan. Je maakte het verschil voor uitzendkrachten die door werk wel of geen huur konden betalen. In de vele jaren daarna heb ik van alles gedaan, meestal dienend aan een carrière, die ik overigens nooit bewust heb nagejaagd, want ik heb altijd mijn hart gevolgd. Maar daarmee kwam ik wel af te staan van wat ik belangrijk vind. Toen ik bij CSU aan de slag ging werd me weer iets duidelijk: ik ben hier opnieuw echt voor de mens.”

Waarom vind je het fijn om er echt voor mensen uit het schoonmaakvak te zijn?
“Een architect kan een dag zijn pen laten liggen, maar als schoonmakers hun microvezeldoek in de wilgen hangen, hebben we een probleem. Zij zijn dus heel belangrijk voor het veilig en gezond draaiende houden van onze maatschappij. Het is bovendien een groep die te weinig wordt gezien. Bij Yacht, een detacheerder voor hoogopgeleiden, ging mijn aandacht en interesse uit naar klantoplossingen maar merkte ik dat ik minder aansluiting voelde met de doelgroep. Nu geniet ik dagelijks van mijn werk, ik voel me hier heel waardevol. Ik kijk nog steeds naar klantoplossingen en doe dat nu vanuit het belang en de waarde voor de medewerkers.”

Hoe zijn jullie er voor jullie medewerkers?
“We willen mensen zoveel mogelijk kansen bieden. Soms komen klanten met specifieke vragen, zoals dat ze willen dat onze schoonmakers vaker een hospitalitytaak op zich nemen of de taak van handyman. En medewerkers kunnen als ze willen ook tussen onze ondernemingen meanderen. We hebben namelijk drie bedrijven: CSU schoonmaak, thuiszorgbedrijf T-zorg en Zizo, waarbij we via de werkgever achter de voordeur van particulieren schoonmaken. Daarnaast hebben we samen met Heijmans en PreZero platformorganisatie Beyond Eyes opgericht. In deze nieuwe onderneming worden gebouwen op een slimme, datagestuurde manier geanalyseerd over onder meer bezetting, energiegebruik en afvalmanagement met als doel een gezondere, duurzamere en veiligere werkomgeving te creëren. De schoonmaakmedewerker is daarbij de spil omdat zij er op elk moment van de dag en op elke locatie/verdieping zijn. Ook hiervoor geldt dus weer: we zijn er om de schoonmaker te faciliteren en het werk lichter en leuker te maken.”

Hoe zou je de bedrijfscultuur bij CSU omschrijven?
“Bij CSU zijn dertien directieleden en zitten er drie personen in de raad van bestuur. Dat we met zoveel mensen besluiten weten te nemen en niet directief zijn, is de aard van ons familiebedrijf. Wat ik heel fijn vind is dat je hier gewoon kunt zeggen ‘dat weet ik eigenlijk niet, laten we dat eens aan een ander vragen.’ Dit kan zeker niet overal. Ook kan ik hier eerlijk toegeven als ik een inschattingsfout heb gemaakt en daar wordt vervolgens niet sociaal gewenst op gereageerd. Dus niet ‘oh joh maakt het uit’, maar ‘hoe gaan we het oplossen, samen!’ Er is ook niemand die zegt ‘dit zijn masculiene eigenschappen’ of ‘jij gedraagt je te assertief, wat ben je een bitch’. Dat we het zo doen heeft overigens niks te maken met gender, afkomst of leeftijd. Het is onze cultuur die deze omgangsvormen definieert.”

Leg dat eens uit.
“We vinden het belangrijk dat je ruimte geeft aan alle verschillen. Ik zit met Suzan Stadhouders en John van Hoof in de raad van bestuur. Maar dat wij met twee vrouwen zijn en John de enige man is, is voor ons geen issue. We zijn allemaal erg anders en bovendien heeft iedereen z’n eigen métier. Ik doe commercie, Suzan operatie en John naast het voorzitterschap ook finance, HR en ICT. Hij is als een vis in het water op het podium, daarom spreekt hij graag en houdt hij namens de rvb de presentaties. Maar er is niemand die zegt ‘eigenlijk zouden jij of Suzan dat als vrouw een keer moeten doen’. Hij kan dat gewoon goed, ik heb weer andere kwaliteiten en dat is helemaal prima. We geven dus ruimte aan de verschillen, maar werken wel altijd vanuit dat gemeenschappelijk kader, waarin de mens centraal staat en onze activiteiten bijdragen aan schoonmaakactiviteiten in de ruimste zin van het woord.”

Het klinkt alsof jullie op een harmonieuze manier samenwerken.
“Ja, maar er is ook voldoende tegengeluid hoor. En dat is alleen maar goed, want daar wordt het beter van. Het is dus niet alsof we hier met z’n allen bij het kampvuur kumbaya zingen. Maar omdat er in de directie ook vrouwen zitten, denk ik wel dat er bij CSU een mooie balans is. Er is ratio, maar er wordt ook op intuïtie geleund. En misschien heb ik makkelijk praten, maar ik heb persoonlijk nooit het gevoel gehad dat ik moest strijden voor mijn vrouw-zijn.”

Je hebt het over ratio en intuïtie, denk je dat vrouwelijk en mannelijk leiderschap verschillend zijn?
“Hier ben ik erg ambivalent in. Ik weet dat er wetenschappelijke onderzoeken zijn gedaan waaruit blijkt dat er verschillen zijn, dus die ga ik niet ontkennen. Maar dit hoeft natuurlijk niet áltijd zo te zijn. Dit verschilt gewoon per persoon en vaak ook door de samenstelling en cultuur binnen een organisatie.”

Vind je dat er meer vrouwelijke leiders in de schoonmaakbranche aan het roer moeten komen te staan?
“Ik weet eigenlijk niet hoeveel vrouwelijke leiders er zijn, dus vind ik het moeilijk om hier antwoord op te geven. Maar ik denk wel dat het goed is als er leiders komen die oog hebben voor de mens, hospitality, die zichzelf en anderen de ruimte geven om zichzelf te zijn en die ook durven te falen.”

Sommigen zouden zeggen dat dit ‘feminiene’ kwaliteiten zijn.
“Ik zou het graag als waarden willen zien die van belang zijn en als een ander ze als feminien ziet, prima. Bij mijn zoons van 19 en 20 jaar, maar ook de kinderen van vrienden en collega’s zie ik dat de jongere generatie deze waarden al heel normaal vinden en het niet ordenen naar mannelijk of vrouwelijk. Zij kijken als nieuwe generatie vanuit een individu.”

Alle hoop op de volgende generatie dus?
“Ja, het is mijn taak om dit zo goed mogelijk door te geven. In mijn situatie was het zo dat ik meer werkte en mijn man meer thuis was voor de kinderen. Dit is gewoon zo gegroeid. Ik heb wel eens gemerkt dat er op school werd gevraagd ‘wat doet je vader’ en dat mijn zoons dan zeiden dat hij hockeytrainer was in de weekenden, maar dit werd vervolgens niet als voldoende gezien. Ik ben de volgende dag teruggegaan naar de juf, want hoezo is dat niet genoeg en hoezo werd er niet gevraagd wat hun moeder doet? Dus tuurlijk is het goed om een punt te maken als het aankomt op vrouwen en emancipatie, ik vind alleen niet dat je daar te lang in moet blijven hangen. En ik weet zeker dat de jongere generatie het anders gaat doen. Die zijn veel meer bezig met purpose en ertoe doen als organisatie. En die verandering is heel mooi om te zien.”

Esmée Ficheroux (1968, Helmond) studeerde communicatie aan Fontys en arbeidsmarktstrategie aan de Universiteit Groningen. In 1992 ging ze aan de slag bij Tempo-Team als intercedente en groeide door als directeur sales- en accountmanagement. Ze werkte eerst nog vijf jaar als directeur strategic client solutions bij Yacht, voordat ze in 2016 bij CSU aan de slag ging.

Meer interviews lezen over vrouwelijk leiderschap? Klik hier.

Deel dit artikel

Ook interessant:

06 februari 2025

Laat je inspireren door Gaby Westelaken tijdens event FMNextGen op 2 april

De redactie van Schoonmaakjournaal sprak met Gaby Westelaken, één van de tafelheren van het diner van jongerenplatform FMNextGen op 2 april 2025. Gaby zal de deelnemers dan inspireren met...

05 juni 2023

Cleaning Workx laat beursbezoekers virtueel het schoonmaakvak beleven

Virtueel het schoonmaakvak leren. Daar staat Cleaning Workx voor. Op Vakbeurs Facilitair & Gebouwbeheer wil het bedrijf de bezoekers deze innovatie zelf laten beleven. Wieland Hendriksen vertelt waarom Cleaning...

06 maart 2022

Meest gelezen in februari 2022

Benieuwd naar welke artikelen jullie in februari 2022 interessant en inspirerend vonden? We hebben de statistieken bekeken en een top 10 gemaakt van de meest gelezen artikelen: Gasthoofdredacteur Petra...

11 september 2022

Shark Attack The Game: speel met haaien en red de oceaan

Sinds enkele weken is Shark Attack The Game verkrijgbaar. Een door de Haarlemse ondernemers Toni van Dam en Jorrit Vlas geproduceerd kaartspel, dat spelers in staat stelt bij te...

16 juli 2023

#FAVORITES: Valerie’s Happy Restroom

Ga je op reis? Wil je je voorbereiden met een glimlach op je gezicht? Bekijk dan het filmpje van toiletschoonmaakster Valerie. Dit filmpje van een vrolijke toiletbeleving is tijdloos....

01 maart 2023

Compliment & Waardering

“Sorry, ik maak een beetje veel lawaai, zei Meryem, terwijl ze onze 4e verdieping weer superschoon maakt en de stofzuiger achter zich aan trekt. Ach, zei ik, zoveel lawaai...

01 mei 2024

Schoonmaak- en glazenwassersbedrijf ACW BV behaalt MVO-keurmerk Social Impact Label

MKB Schoonmaak- en glazenwassersbedrijf ACW BV heeft met succes het MVO-keurmerk behaald voor hun inspanningen op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Het familiebedrijf met meer dan een...

22 juni 2022

Kamerbezoek bij Multifill

Het is tijd dat de politiek prioriteit gaat geven aan strategische autonomie en het MKB herkent als onmisbare motor. Branchevereniging van reinigings- en desinfectiemiddelen NVZ nam daarom contact op...

26 oktober 2021

Schoonmakers in de watten op Thank Your Cleaner Day

Elke dag zijn wereldwijd miljoenen schoonmakers in de weer om ervoor te zorgen dat onze woon- en werkomgeving schoon, veilig en prettig is voor de volgende dag. Daarom houden...

19 oktober 2022

Twaalf kandidaten naar finale Golden Service Award

De jury van de Golden Service Awards heeft de twaalf finalisten bekendgemaakt. In elke categorie, zijnde Schoonmaker, Schoonmaakteam, Glazenwasser en Leidinggevende van het Jaar 2022, zijn drie finalisten in...