12 januari 2023

Esmée Ficheroux (CSU): “Bied ruimte aan de verschillen”

In 1968 richtte Cor van der Heijden Cleaning Service Uden (CSU) op. Een familiebedrijf dat ooit startte als eenmanszaak, maar inmiddels is uitgegroeid tot een onderneming waar 28.000 mensen werken. Esmée Ficheroux is sinds zeven jaar lid van de raad van bestuur. “Ik heb gelukkig nooit voor mijn vrouw-zijn hoeven te strijden.” Lees deze nieuwe aflevering in onze serie over vrouwelijk leiderschap.

Je komt uit de uitzendwereld en bent werkzaam geweest voor Tempo-Team en Yacht. Hoe vind je het om nu in de schoonmaaksector te werken?
“In 1992, toen ik bij Tempo-Team startte als intercedente, was het mooiste aan mijn baan dat ik mensen aan werk mocht helpen in de industrie, bijvoorbeeld om frikandellen in te pakken of op de vuilniswagen te staan. Je maakte het verschil voor uitzendkrachten die door werk wel of geen huur konden betalen. In de vele jaren daarna heb ik van alles gedaan, meestal dienend aan een carrière, die ik overigens nooit bewust heb nagejaagd, want ik heb altijd mijn hart gevolgd. Maar daarmee kwam ik wel af te staan van wat ik belangrijk vind. Toen ik bij CSU aan de slag ging werd me weer iets duidelijk: ik ben hier opnieuw echt voor de mens.”

Waarom vind je het fijn om er echt voor mensen uit het schoonmaakvak te zijn?
“Een architect kan een dag zijn pen laten liggen, maar als schoonmakers hun microvezeldoek in de wilgen hangen, hebben we een probleem. Zij zijn dus heel belangrijk voor het veilig en gezond draaiende houden van onze maatschappij. Het is bovendien een groep die te weinig wordt gezien. Bij Yacht, een detacheerder voor hoogopgeleiden, ging mijn aandacht en interesse uit naar klantoplossingen maar merkte ik dat ik minder aansluiting voelde met de doelgroep. Nu geniet ik dagelijks van mijn werk, ik voel me hier heel waardevol. Ik kijk nog steeds naar klantoplossingen en doe dat nu vanuit het belang en de waarde voor de medewerkers.”

Hoe zijn jullie er voor jullie medewerkers?
“We willen mensen zoveel mogelijk kansen bieden. Soms komen klanten met specifieke vragen, zoals dat ze willen dat onze schoonmakers vaker een hospitalitytaak op zich nemen of de taak van handyman. En medewerkers kunnen als ze willen ook tussen onze ondernemingen meanderen. We hebben namelijk drie bedrijven: CSU schoonmaak, thuiszorgbedrijf T-zorg en Zizo, waarbij we via de werkgever achter de voordeur van particulieren schoonmaken. Daarnaast hebben we samen met Heijmans en PreZero platformorganisatie Beyond Eyes opgericht. In deze nieuwe onderneming worden gebouwen op een slimme, datagestuurde manier geanalyseerd over onder meer bezetting, energiegebruik en afvalmanagement met als doel een gezondere, duurzamere en veiligere werkomgeving te creëren. De schoonmaakmedewerker is daarbij de spil omdat zij er op elk moment van de dag en op elke locatie/verdieping zijn. Ook hiervoor geldt dus weer: we zijn er om de schoonmaker te faciliteren en het werk lichter en leuker te maken.”

Hoe zou je de bedrijfscultuur bij CSU omschrijven?
“Bij CSU zijn dertien directieleden en zitten er drie personen in de raad van bestuur. Dat we met zoveel mensen besluiten weten te nemen en niet directief zijn, is de aard van ons familiebedrijf. Wat ik heel fijn vind is dat je hier gewoon kunt zeggen ‘dat weet ik eigenlijk niet, laten we dat eens aan een ander vragen.’ Dit kan zeker niet overal. Ook kan ik hier eerlijk toegeven als ik een inschattingsfout heb gemaakt en daar wordt vervolgens niet sociaal gewenst op gereageerd. Dus niet ‘oh joh maakt het uit’, maar ‘hoe gaan we het oplossen, samen!’ Er is ook niemand die zegt ‘dit zijn masculiene eigenschappen’ of ‘jij gedraagt je te assertief, wat ben je een bitch’. Dat we het zo doen heeft overigens niks te maken met gender, afkomst of leeftijd. Het is onze cultuur die deze omgangsvormen definieert.”

Leg dat eens uit.
“We vinden het belangrijk dat je ruimte geeft aan alle verschillen. Ik zit met Suzan Stadhouders en John van Hoof in de raad van bestuur. Maar dat wij met twee vrouwen zijn en John de enige man is, is voor ons geen issue. We zijn allemaal erg anders en bovendien heeft iedereen z’n eigen métier. Ik doe commercie, Suzan operatie en John naast het voorzitterschap ook finance, HR en ICT. Hij is als een vis in het water op het podium, daarom spreekt hij graag en houdt hij namens de rvb de presentaties. Maar er is niemand die zegt ‘eigenlijk zouden jij of Suzan dat als vrouw een keer moeten doen’. Hij kan dat gewoon goed, ik heb weer andere kwaliteiten en dat is helemaal prima. We geven dus ruimte aan de verschillen, maar werken wel altijd vanuit dat gemeenschappelijk kader, waarin de mens centraal staat en onze activiteiten bijdragen aan schoonmaakactiviteiten in de ruimste zin van het woord.”

Het klinkt alsof jullie op een harmonieuze manier samenwerken.
“Ja, maar er is ook voldoende tegengeluid hoor. En dat is alleen maar goed, want daar wordt het beter van. Het is dus niet alsof we hier met z’n allen bij het kampvuur kumbaya zingen. Maar omdat er in de directie ook vrouwen zitten, denk ik wel dat er bij CSU een mooie balans is. Er is ratio, maar er wordt ook op intuïtie geleund. En misschien heb ik makkelijk praten, maar ik heb persoonlijk nooit het gevoel gehad dat ik moest strijden voor mijn vrouw-zijn.”

Je hebt het over ratio en intuïtie, denk je dat vrouwelijk en mannelijk leiderschap verschillend zijn?
“Hier ben ik erg ambivalent in. Ik weet dat er wetenschappelijke onderzoeken zijn gedaan waaruit blijkt dat er verschillen zijn, dus die ga ik niet ontkennen. Maar dit hoeft natuurlijk niet áltijd zo te zijn. Dit verschilt gewoon per persoon en vaak ook door de samenstelling en cultuur binnen een organisatie.”

Vind je dat er meer vrouwelijke leiders in de schoonmaakbranche aan het roer moeten komen te staan?
“Ik weet eigenlijk niet hoeveel vrouwelijke leiders er zijn, dus vind ik het moeilijk om hier antwoord op te geven. Maar ik denk wel dat het goed is als er leiders komen die oog hebben voor de mens, hospitality, die zichzelf en anderen de ruimte geven om zichzelf te zijn en die ook durven te falen.”

Sommigen zouden zeggen dat dit ‘feminiene’ kwaliteiten zijn.
“Ik zou het graag als waarden willen zien die van belang zijn en als een ander ze als feminien ziet, prima. Bij mijn zoons van 19 en 20 jaar, maar ook de kinderen van vrienden en collega’s zie ik dat de jongere generatie deze waarden al heel normaal vinden en het niet ordenen naar mannelijk of vrouwelijk. Zij kijken als nieuwe generatie vanuit een individu.”

Alle hoop op de volgende generatie dus?
“Ja, het is mijn taak om dit zo goed mogelijk door te geven. In mijn situatie was het zo dat ik meer werkte en mijn man meer thuis was voor de kinderen. Dit is gewoon zo gegroeid. Ik heb wel eens gemerkt dat er op school werd gevraagd ‘wat doet je vader’ en dat mijn zoons dan zeiden dat hij hockeytrainer was in de weekenden, maar dit werd vervolgens niet als voldoende gezien. Ik ben de volgende dag teruggegaan naar de juf, want hoezo is dat niet genoeg en hoezo werd er niet gevraagd wat hun moeder doet? Dus tuurlijk is het goed om een punt te maken als het aankomt op vrouwen en emancipatie, ik vind alleen niet dat je daar te lang in moet blijven hangen. En ik weet zeker dat de jongere generatie het anders gaat doen. Die zijn veel meer bezig met purpose en ertoe doen als organisatie. En die verandering is heel mooi om te zien.”

Esmée Ficheroux (1968, Helmond) studeerde communicatie aan Fontys en arbeidsmarktstrategie aan de Universiteit Groningen. In 1992 ging ze aan de slag bij Tempo-Team als intercedente en groeide door als directeur sales- en accountmanagement. Ze werkte eerst nog vijf jaar als directeur strategic client solutions bij Yacht, voordat ze in 2016 bij CSU aan de slag ging.

Meer interviews lezen over vrouwelijk leiderschap? Klik hier.

Deel dit artikel

Ook interessant:

12 december 2019

Charles Scholte (SVS) over toekomst schoonmaak: “Eisen aan schoonmaker nemen steeds verder toe”

Vijf jaar geleden ging onze filmer Henk Snaterse langs bij Charles Scholte van SVS Opleidingen, Leen Camerlynck van CleanDeal, Michel de Bruin van Greenspeed, Rogier Moorman van Numatic, Jan...

25 november 2019

#nieuwsnotendop Uitbreiding Key-Quality, nieuwe identiteit hectas, overname door Gom en nieuw partnership Facility Trade Group

Anouk Rehaen wordt directeur Key-Quality  Onderzoeks-, consultancy- en kwaliteitscontrolebureau in facility management Key-Quality zet volgende stap in haar ontwikkeling. Per 1 maart start Anouk Rehaen als directeur bedrijfsvoering. Anouk...

09 april 2024

Tamara van Ark: “De zorg voor medewerkers zit in de genen van de schoonmaaksector”

Ze is nog geen jaar voorzitter van Schoonmakend Nederland, toch kwam Tamara van Ark als voormalig staatssecretaris van Sociale Zaken al via de politiek in aanraking met de branche....

15 oktober 2024

Breedweer en Impact door Groei: Samen naar systeemverandering

Breedweer Facilitaire Diensten en Impact door Groei, een programma van FNO, slaan de handen ineen om het financiële systeem en de inkoopprocessen te veranderen. “We hebben een transitiebudget tot...

14 maart 2023

Duurzaamheid, van vrijblijvend naar must-do in 2024.

De schoonmaakbranche is doorspekt van duurzaamheidsinitiatieven. Veel bedrijven doen hun best om processen en producten te verduurzamen. Om oprecht goed met aarde en mens om te gaan. Andere ‘sjoemelen’wat...

28 november 2023

LDL Laundry zet groene technologieën in voor schone was

Duurzaamheid is niet langer  een trend; het is een noodzakelijke stap voor bedrijven om hun ecologische voetafdruk te minimaliseren en tegelijkertijd kosten te besparen. In deze tijd is het...

15 mei 2025

Vebego, UWV en Landelijk WSP Gemeenten bundelen krachten voor meer duurzame werkplekken voor aanpakkers

Vebego, UWV en het Landelijk WSP Gemeenten hebben op 12 mei 2025 een landelijke samenwerkingsovereenkomst ondertekend. Doel: meer duurzame en inclusieve werkplekken creëren voor mensen met een kwetsbare positie...

08 april 2020

CSU onderzoek: 91% Nederlanders vindt schoonmaak ook in toekomst onmisbaar

Schoonmakers doen belangrijk werk, juist nu meer dan ooit. Premier Mark Rutte noemde schoonmakers in zijn speeches de afgelopen weken in één adem met verpleegkundigen en artsen als een...

17 juni 2019

Fotofilm terugblik 9e Schoonmaaktourdag

Ronkende motoren, stoere bikes, strakke pakken, open kapjes, wapperende haren, nostalgische bolides, zon en een spatje regen: ook de 9e Schoonmaaktourdag had het allemaal in zich. Een groep schoonmaakvakidioten die...

27 december 2024

Blog Esther van der Lelie: 2024 was het jaar van vernieuwing, samenwerking én aandacht voor de mens

De kerstdagen zijn voorbij, we maken ons klaar voor het nieuwe jaar. Met een terugblik. 2024 vat ik samen als het jaar van vernieuwing, samenwerking én veel  aandacht voor...