15 augustus 2024

De productiviteit van de Nederlanders daalt. Wat betekent dat?

De productiviteit van Nederlandse werkenden is het afgelopen decennium nauwelijks meer gegroeid. Vorig jaar was er zelfs sprake van krimp, blijkt uit nieuwe cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Hoe kan dat? Wat betekent dat? De Volkskrant en het CBS lichten toe.

Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek is de groei van de arbeidsproductiviteit afgelopen decennium gestagneerd. In 2023 kromp deze zelfs met 1,3 procent. Dat is, zoals de Volkskrant in haar artikel beschrijft, de op een na grootste daling van de arbeidsproductiviteit in de afgelopen halve eeuw. Alleen in 2009 was die met 2,2 procent groter als gevolg van de kredietcrisis. Nu ligt volgens CBS-hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen een belangrijke verklaring bij het dichtdraaien van de gaskraan in Groningen waardoor de productiviteit in die bedrijfstak met 16 procent afnam. Maar ook bij de overheid en in de zorg nam de arbeidsproductiviteit met 0,2 procent af. Andere sectoren groeiden in het afgelopen decennium nog wel, maar minimaal ten opzichte van de periode daarvoor. Groeide de arbeidsproductiviteit tussen 1974 en 2013 nog met zo’n 1,5 procent per jaar, het jaarlijkse groeipercentage ligt na 2013 op een gemiddelde van slecchts 0,4 procent.

Wet van remmende voorsprong

Nederlanders zitten niet stil, maar hebben volgens Van Mulligen last van ‘de wet van remmende voorsprong’: “Productiviteitswinst kan worden behaald door arbeidsbesparende technologieën. Veel van die innovaties, zoals de toepassing van machines in de industrie en het vervangen van pen en papier voor pc’s, zijn al gedaan.’ Bovendien kent Nederland een steeds grotere dienstensector met mensenwerk. Taken kunnen moeilijker worden geautomatiseerd. De sectoren waar makkelijker kan worden geautomatiseerd – de industrie en landbouw – nemen juist in omvang af. Het groeiend aantal zzp’ers zou ook aandeel kunnen hebben in de tanende productiviteit.

Tabel CBS

Arbeidsproductiviteit per bedrijfstak, gemiddelde jaarlijkse verandering
Onderwerp 2014-2023* (% gemiddelde jaarlijkse verandering) 1974-2013 (% gemiddelde jaarlijkse verandering)
Bouwnijverheid 2,1 -0,4
Industrie 2 3,4
Informatie en communicatie 1,5 2,4
Zakelijke dienstverlening 1,4 0,5
Landbouw, bosbouw en visserij 1,2 5
Handel, vervoer en horeca 1 2,2
Financiële dienstverlening 0,6 2,4
Cultuur, recreatie, overige diensten 0,6 -0,6
Verhuur en handel van onroerend goed 0,5 1,1
Energievoorziening, waterbedrijven en afvalbeheer 0 1,5
Overheid en zorg -0,2 0,7
Delfstoffenwinning -15,8 0,7
* voorlopige cijfers

Wat betekent deze daling?
Van Mulligen hoopt, zoals de Volkskrant dit beschrijft, dat de stagnatie kan worden omgebogen. ‘Meer doen met minder mensen is de enige manier om nog economische groei te realiseren nu er niet meer arbeidskrachten beschikbaar zijn, en die economische groei is nodig om de stijgende zorgkosten te betalen.’
Dat betekent efficienter werken. Door de arbeidskrapte en stijgende lonen ‘moeten’ werkgevers nu wel investeren in onderzoek en arbeidsbesparende technologieën.’ Volgens recent onderzoek van McKinsey een kans, want robots en computers zouden 1,1 miljoen banen kunnen ‘vervullen’.

Klik hier voor het volledige artikel in de Volkskrant

Of lees meer van het CBS: Arbeidsproductiviteit neemt steeds minder toe in afgelopen 50 jaar

Deel dit artikel

Ook interessant:

30 juli 2024

Schoonmakend Nederland spreekt over DBA in NOS-Journaal

Op 29 juli was Rob Rommels, directeur Schoonmakend Nederland te zien in het NOS-Journaal tijdens een reportage over de handhaving van de wet DBA.

14 november 2023

Finalist Best Practice Award 2023: CSU en Hogeschool van Amsterdam

De samenwerking tussen CSU en de Hogeschool van Amsterdam heeft één van de zes finaleplaatsen van de Best Practice Award 2023 behaald. Lees hier mee over deze samenwerking. De...

22 september 2023

Raggers laat jongeren zien hoe tof het schoonmaakvak is

Vloerverwarming aanleggen, een hologram maken en graven met een graafmachine; op de Techniek Driedaagse van Technet Amstel & Venen kan het allemaal. In drie dagen tijd gaan meer dan...

15 augustus 2019

Ondernemers opgelet: werkgeluk levert ook keiharde munten op

33% verbetering van winstgevendheid, 43% meer productiviteit, 37% meer verkoop en 300% meer innovatie: het zijn enkele opbrengsten van werkgeluk voor organisaties die inzetten op werkgeluk. Hoe vaag, zweverig...

29 januari 2025

Top 10 schoonmaaktrends voor 2025

De professionele schoonmaak- en hygiëne-industrie ondergaat een opmerkelijke transformatie, door innovatie, veranderende behoeften en een groeiende focus op duurzaamheid. In 2025 staan schoonmaakbedrijven voor nieuwe kansen en uitdagingen die...

22 december 2022

Glazenwassers Breedweer hebben ❤️voor de zorg

Tijdens de actieweek Glazenwassers hebben hart voor de zorg (18-23 december) steken glazenwassers de zorg een hart onder de riem. Daar doet Breedweer graag aan mee. Het enthousiaste glazenwassersteam...

25 september 2023

Blog Belinda Dekkers (UL-Team): Duurzaam onderwijs: Het papierdilemma

In de afgelopen decennia hebben we een verschuiving gezien in onze kijk op de wereld om ons heen. Het besef van de delicate balans tussen mens, milieu en economie...

27 december 2019

Toekomst schoonmaak met Rogier Moorman (Numatic): “Schoonmaak wordt sneller, beter en productiever”

De toekomst van schoonmaak: met 5 gasten blikken we terug naar hun verwachtingen 5 jaar geleden, de hedendaagse trends en ontwikkelingen en hun visie op 5 jaar. Een van...

31 maart 2025

Facility Learning lanceert online cursusplatform voor facilitair professionals

Facility Learning introduceert vanaf 1 april 2025 een uniek online cursusplatform dat alle facilitair professionals in diverse sectoren de kans biedt om zich verder te ontwikkelen. Met een focus...

13 februari 2025

Thierry Aartsen brengt werkbezoek aan glazenwassers

Op 5 februari 2025 bracht Tweede Kamerlid Thierry Aartsen (VVD) een werkbezoek bij Amphia Ziekenhuis in Breda. Hij keek niet alleen toe, maar ging mee aan het werk. De...