15 augustus 2024

De productiviteit van de Nederlanders daalt. Wat betekent dat?

De productiviteit van Nederlandse werkenden is het afgelopen decennium nauwelijks meer gegroeid. Vorig jaar was er zelfs sprake van krimp, blijkt uit nieuwe cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Hoe kan dat? Wat betekent dat? De Volkskrant en het CBS lichten toe.

Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek is de groei van de arbeidsproductiviteit afgelopen decennium gestagneerd. In 2023 kromp deze zelfs met 1,3 procent. Dat is, zoals de Volkskrant in haar artikel beschrijft, de op een na grootste daling van de arbeidsproductiviteit in de afgelopen halve eeuw. Alleen in 2009 was die met 2,2 procent groter als gevolg van de kredietcrisis. Nu ligt volgens CBS-hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen een belangrijke verklaring bij het dichtdraaien van de gaskraan in Groningen waardoor de productiviteit in die bedrijfstak met 16 procent afnam. Maar ook bij de overheid en in de zorg nam de arbeidsproductiviteit met 0,2 procent af. Andere sectoren groeiden in het afgelopen decennium nog wel, maar minimaal ten opzichte van de periode daarvoor. Groeide de arbeidsproductiviteit tussen 1974 en 2013 nog met zo’n 1,5 procent per jaar, het jaarlijkse groeipercentage ligt na 2013 op een gemiddelde van slecchts 0,4 procent.

Wet van remmende voorsprong

Nederlanders zitten niet stil, maar hebben volgens Van Mulligen last van ‘de wet van remmende voorsprong’: “Productiviteitswinst kan worden behaald door arbeidsbesparende technologieën. Veel van die innovaties, zoals de toepassing van machines in de industrie en het vervangen van pen en papier voor pc’s, zijn al gedaan.’ Bovendien kent Nederland een steeds grotere dienstensector met mensenwerk. Taken kunnen moeilijker worden geautomatiseerd. De sectoren waar makkelijker kan worden geautomatiseerd – de industrie en landbouw – nemen juist in omvang af. Het groeiend aantal zzp’ers zou ook aandeel kunnen hebben in de tanende productiviteit.

Tabel CBS

Arbeidsproductiviteit per bedrijfstak, gemiddelde jaarlijkse verandering
Onderwerp 2014-2023* (% gemiddelde jaarlijkse verandering) 1974-2013 (% gemiddelde jaarlijkse verandering)
Bouwnijverheid 2,1 -0,4
Industrie 2 3,4
Informatie en communicatie 1,5 2,4
Zakelijke dienstverlening 1,4 0,5
Landbouw, bosbouw en visserij 1,2 5
Handel, vervoer en horeca 1 2,2
Financiële dienstverlening 0,6 2,4
Cultuur, recreatie, overige diensten 0,6 -0,6
Verhuur en handel van onroerend goed 0,5 1,1
Energievoorziening, waterbedrijven en afvalbeheer 0 1,5
Overheid en zorg -0,2 0,7
Delfstoffenwinning -15,8 0,7
* voorlopige cijfers

Wat betekent deze daling?
Van Mulligen hoopt, zoals de Volkskrant dit beschrijft, dat de stagnatie kan worden omgebogen. ‘Meer doen met minder mensen is de enige manier om nog economische groei te realiseren nu er niet meer arbeidskrachten beschikbaar zijn, en die economische groei is nodig om de stijgende zorgkosten te betalen.’
Dat betekent efficienter werken. Door de arbeidskrapte en stijgende lonen ‘moeten’ werkgevers nu wel investeren in onderzoek en arbeidsbesparende technologieën.’ Volgens recent onderzoek van McKinsey een kans, want robots en computers zouden 1,1 miljoen banen kunnen ‘vervullen’.

Klik hier voor het volledige artikel in de Volkskrant

Of lees meer van het CBS: Arbeidsproductiviteit neemt steeds minder toe in afgelopen 50 jaar

Deel dit artikel

Ook interessant:

10 juli 2025

Kabinet zet volgende stap in strijd tegen schijn-zzp’ers: bewijslast gaat naar de werkgever

Zzp’ers die minder dan 36 euro per uur verdienen, krijgen vanaf juli 2026 meer bescherming. Zij kunnen eisen als werknemer behandeld te worden, tenzij de opdrachtgever kan aantonen dat...

22 oktober 2024

Tork Focus4 Sustainability vergroot transparantie in duurzaamheid

Tork kondigt haar nieuwe initiatief aan om de transparantie aangaande duurzaamheid voor bedrijven in Europa te verbeteren. Met het programma, Tork Focus4 Sustainability, biedt het bedrijf een uitgebreide samenvatting...

23 oktober 2024

Uitnodiging Captains of Cleaning Connect 2024

Op 27 november 2024 is het zover: de vierde editie van Captains of Cleaning Connect. Voor de vierde keer op rij komen alle Captains of Cleaning live samen in...

27 januari 2023

#FilmFriday Dirty job: auto’s schoonmaken

Wat zijn de dirty jobs in de provincie? Stoomreiniging Zeeland laat zien wat ze tegenkomen bij het schoonmaken van voertuigen: sigaretten, haren, nagels en nog veel meer…..Kortom: vieze auto’s...

19 mei 2025

NK Schoonmaakplanning 2025: Wie wordt de beste facilitair planner van Nederland?

Op 18 november vindt tijdens de Schoonmaak Vakdagen de vijfde editie van het NK Schoonmaakplanning plaats. Een initiatief van Appreo waarin de kunst van efficiënte en slimme schoonmaakplanning centraal...

03 april 2020

Alpheios instructievideo’s: goed voorbereid aan de slag in mogelijke risicosituatie

In deze hectische periode kan het voorkomen dat schoonmakers worden ingezet in situaties die zij doorgaans niet gewend zijn, bijvoorbeeld in een zorgomgeving, terwijl ze doorgaans kantoorgebouwen reinigen. Ook...

06 februari 2024

Bij Schoonmaakbedrijf Hommerson maakt software hun werk sneller, makkelijker en minder foutgevoelig

De reis die Schoonmaakbedrijf Hommerson sinds 2019 met AFAS aflegt is er een die zijn vruchten afwerpt. Wat begon met de wens om de administratie rond de vele arbeidsovereenkomsten...

06 februari 2024

Van Oord kiest voor EW Facility Services als haar schoonmaakpartner

Met ingang van 1 februari 2024 is EW Facility Services de nieuwe schoonmaakpartner van Van Oord. Naast de borging van kwaliteit, overtuigde de visie op duurzame inzet van mensen...

08 mei 2024

VSR Voorjaarsevent (28 mei) in teken van inspireren van ‘De Mens’

Ben je ook zo benieuwd hoe anderen hun medewerkers begeleiden en hen faciliteren in hun ontwikkeling? Hoe ze in mensen investeren en opleiden? Kom dan op dinsdagmiddag 28 mei...

13 november 2018

Care pakt finaleplaats European Cleaning Awards in technological solutions

Als organisator van de European Cleaning & Hygiene Awards wil het European Cleaning Journal het negatieve beeld van de schoonmaaksector counteren door te tonen hoe hard er gewerkt wordt aan kwaliteit,...