Groene koplopers Hilco Kooistra (KBL) over circulair ondernemen: “Eigen belang wint van samenwerken”

In een circulaire economie bestaat er geen afval. De circulaire economie biedt kansen. Het bedrijfsleven werkt samen met de overheid aan de overgang naar een circulaire economie in 2050. Het klinkt vaag én ver weg. Toch blijkt het dichtbij. Ook in de schoonmaak. “In 2020 is onze bedrijfsvoering volledig duurzaam en voeren we een compleet circulair producten- en dienstenaanbod. Ons circulair kenniscentrum in schoonmaakartikelen, -materialen en -machines neemt een sleutelpositie in bij het verder circulair inrichten van de branche”, stelt Hilco Kooistra, directeur-eigenaar van KBL circulair schoonmaakcentrum. Dat ruikt naar inspiratie, innovatie, impact én disruptie. Dus ging ons redactieteam voor onze themaserie Groene koplopers in gesprek met Hilco. Koploper, pionier en gamechanger.

Met 28 jaar ervaring in de schoonmaakbranche mogen we Hilco Kooistra als kenner typeren. Kenner van schoonmaak, kenner van de branche, en inmiddels ook kenner van de nieuwe economie. Met een nieuwe koers en met nieuwe kansen. Want Hilco sloeg in 2017 een nieuwe circulaire weg in, blijkt uit zijn verhaal. Een uitdagende weg, want… het draait vaak – of altijd? – om geld.

Gouden combinatie
“In 2007 startte ik met KenB Schoonmaakcentrum. Samen met compagnon Peter Boelens. Het bleek een gouden combinatie. In 2016 kwam Jack Stuifbergen naar me toe en tipte mij: ‘circulair ondernemen is de toekomst’. Maar eerlijk is eerlijk, ik wist amper wat circulair ondernemen was. Dus verdiepte ik me erin. Ik vond het interessant. Ik werd gemotiveerd. Ik kreeg er kippenvel van en dacht ‘dit is waar het naartoe moet’.” En Hilco ging. Al wist hij dat circulair ondernemen commercieel nog niet interessant was. “Je moet lef hebben. Je gaat iets doen waar je achter staat. Je zet geld op de tweede plaats en je doel op de eerste plaats.” Dus zetten Hilco en Peter hun KBL circulair schoonmaakcentrum op.

Circulaire carpool effect
“Een circulaire economie begint bij iets wat je weggooit. Je moet begrijpen hoe je afvalstromen verlopen. Neem een flesje met schoonmaakmiddel. Je gebruikt het, maakt het middel op en gooit het flesje weg. Vervolgens laat je het vuil ophalen, daar betaal je voor, de afvalverwerker verwerkt het en krijgt er geld voor. Dan ligt het verdienmodel elders. Dat klopt niet. Laten we daarom beginnen om zelf flesjes terug te halen. Bijvoorbeeld in samenwerking met de leverancier. Zo’n proces kan prima in samenwerking met meer groothandels. Dan krijg je een soort carpool-effect: men pakt op één verzamelreis diverse groothandels aan.”

“Het gaat ook in de schoonmaak nog te veel om ‘window dressing’.”

“Een schone economie: alles begint bij afval. Bedenk je dat grondstoffen geld waard zijn. Dus dat idee voor het terughalen van de afvalstroom is zo gek nog niet. Maar je kunt er alleen een succes van maken door samen te werken. En tja, iedereen heeft een eigen belang. Een commercieel belang. Het gaat ook in de schoonmaak nog te veel om window dressing. Wij lopen daar als relatief kleine speler tegenop te boxen. Jammer.”

Moeilijk doen over prijzen
KBL mag onder andere schoonmaakbedrijven, scholen, overheid, sport en recreatie in hun klantenkring verwelkomen. Industrie daarentegen nog niet. Zijn de grootste vervuilers niet te porren voor circulair ondernemerschap? Ze kunnen in ieder geval moeilijk doen over prijzen. “Als je als bedrijf of groothandel circulair inzet, omdat het van je klanten moet, sta je niet intrinsiek in circulair ondernemen. Ik was laatst bij een bedrijf, dat een prachtig circulair pand had neergezet. Daar was goed over nagedacht. Toen ik vroeg welke schoonmaakmiddelen men gebruikt of wat men met het afval doet, antwoordde men: ‘schoonmaakmiddelen halen we bij de Sligro en restafval gooien we in de prullenbak’. Hoe circulair ben je dan echt?”

“Voor ons afval zoeken wij een bestemming in de schoonmaak. Als je plastic verzamelt en er een stoel van maakt, is dat ook leuk. Maar ben je dan een echte circulair schoonmaakondernemer? Wij hebben een shredder aangeschaft om plastic te verwerken. Er komt een balenpers om papier et cetera te persen om het daarna weer aan te bieden als grondstof. Maar we halen bijvoorbeeld ook kartonnen verpakkingen en drinkbekers op, waarvan onder meer nieuwe verpakkingen en vaak ook toiletpapier kan worden gemaakt. We refurbishen en recyclen machines. Wij hebben dus geen afval meer. En we blijven op zoek naar betere oplossingen, die zich vanzelf aandienen. Het moet een win-win-winsituatie zijn, dus voor drie partijen. Alleen dan kan de circulaire economie slagen, niet als het voor één bedrijf een winsituatie is. Samen moeten we het doen!”

Als er een schaap over de dam is, volgen er meer…

Hilco tot slot: “We staan aan de vooravond van heel mooie nieuwe dingen. We investeren in tijd en geld om die doelstellingen te halen. Schoon afval levert op. Het is nu mijn ding. Ik hoop dat velen zullen volgen.”