De managementlaag halveren. Technologie gebruiken en mensen binden. Arbeidskrapte het hoofd bieden. Ervaringen, maar ook voor iedereen kansen? Met vijf stemmen voor ‘kansrijk’ en drie stemmen voor ‘kansloos’ startten acht partijen op 16 november de discussie aan de Nocore-innovatietafel Het kantoorloze schoonmaakbedrijf, het nieuwe werken?! Zit ‘m dat in digitalisering, de inzet van smartphones, de jongere generatie? Waar de gespreksgroep het direct over eens was: het geijkte kantoor – het gebouw met talloze werkplekken – verdwijnt. Het kantoor wordt een sociale ontmoetingsplek. Hoe liggen de kanskaarten voor de schoonmaak op tafel?
“93% van de mensen boven de 16 jaar heeft een smartphone. Die gebruiken ze voor allerlei privédingen, maar nauwelijks voor zaken. Bedrijven die daar wel op inzetten en daarin voorop lopen, hebben hun managementlaag kunnen halveren”, zo leert de ervaring. Duidt dat op een kans voor een kantoorloos schoonmaakbedrijf? Kijkend naar de ervaringen – de trendsetters? – van DSO Cleaning Services, Tisser van Asito en Hago Next bijvoorbeeld zou dat kunnen. Tenminste, men zet met minimale kantoorruimte van enkele tientallen vierkante meters in op maximale dienstverlening in schoonmaak.
Over deze innovatietafel
Vijf schoonmaakbedrijven met 60, 240, 450, 9500 en 11.000 schoonmaakmedewerkers, twee bouwers van apps/software en één expert/adviseur in hygiëne omringden de innovatietafel Het kantoorloze schoonmaakbedrijf, het nieuwe werken?! op 16 november 2018. Met stellingen over voorwaarden, ervaringen met (bijna) kantoorloos werken, oplossingen in arbeidskrapte, kansen voor digitalisering en ruimte voor visie discussieerden Rob Boele (directeur Consensus Services), Frank Gerritsen (sales manager Hago), Jim van Heyningen (DSO Cleaning Services), John de Haan (algemeen directeur De Haan Facilitaire Dienstengroep), Manon Smits (sales en operationeel ondersteuner Toekomst Schoonmaakbedrijven), Dirk Tuip (CEO FacilityApps), Kirsten van der Vaart (corporate salesmanager Asito) en gastheer Ad Klösters (directeur Nocore Group).
Ieder z’n eigen nest
“Het geijkte kantoor verdwijnt. Binnen gebouwen is meer ruimte voor andere zaken dan werkplekken. Ruimtes, zoals een bar en koffiecorner, waar mensen elkaar kunnen ontmoeten en waar men praktische zaken als een depot voor kledingstomerij en de kinderopvang kan regelen.” De schoonmaakbranche wordt gezien als ‘wat conventioneler’, dus gaan we mee? DSO is wellicht een trendsetter voor andere tijden, getuige de huisvesting in een Regus-kantoor van 20 m2 en het succes met 60 fulltimers voor kantoorschoonmaak. Eén van de tafelgasten kiest voor een meer holistische benadering: “Ik heb nog nooit iemand gehoord dat hij/zij geen huis nodig heeft, omdat je bijvoorbeeld ook in hotels kunt overnachten. Ieder z’n eigen plek. Z’n eigen nest.”
(Ont)binding
“Ik heb nog nooit een werkplek gehad. Wel een laptop en telefoon. Na twee dagen thuis werken, wil ik toch collega’s ontmoeten. Het is nieuw in de schoonmaak, deze werkwijze is moeilijk uit te leggen in de branche”. Mensen binden door middel van voorzieningen en techniek, is een optie, maar heeft dus zijn keerzijde. Is kantoorloos werken dan iets voor de next generation? “De toekomst van onze kinderen is digitaal. Zij weten niet beter. Maar de jeugd heeft te weinig menselijk contact.” Anderzijds wordt digitalisering als bindmiddel positief ervaren: “Via onze What’s App bedrijfsgroep hebben we veel contact. We kunnen onderling snel zaken en informatie uitwisselen en direct anticiperen.”
Aandacht is essentieel
“Het is afhankelijk van het DNA van het bedrijf of je kantoorloos kunt werken. Hoe is de aansturing? Hoe is de behoefte aan verbinding? Blijft de rayonleider sleutelfiguur? Zit het ‘m in de grootte van het bedrijf?” Aandacht blijkt essentieel: “Zit je dicht op de mensen, dan heb je bijvoorbeeld een minder hoog ziekteverzuim. Automatisering van processen werkt dat in de hand. Dat is goed en scheelt veel geld.” Soms blijken binding en aandacht ook in ‘ouderwetse’ tradities te zitten: “In onze kantine hangt een Wall of Fame, met foto’s van al onze 450 medewerkers. Dat geeft een geweldige binding. En ons Sinterklaasfeest, daar wil je bij zijn.”
Successen versus non-successen
Waar in het digitale tijdperk ‘ver-onpersoonlijking’ op de loer lijkt te ligt, daar laat Uber – het grootste taxibedrijf ter wereld, zonder taxi’s op de balans – bijvoorbeeld zien dat je als klant juist jouw keuze kunt maken. “Bij het boeken van een taxirit, maak je kennis met de chauffeur via een foto. Je hebt keuze, wel of niet boeken.” Zo ook matcht Tisser vraag en aanbod via de digitale snelweg: “Tisser is ontstaan vanuit de werkvloer. Schoonmakers hadden meerdere banen. Nu hebben ze keuze hoeveel uren ze willen werken, hoeveel reistijd en bij welk soort bedrijf. Dus hoeven ze nog maar één werkgever te hebben in plaats van banen te stapelen en is er veel interesse van sollicitanten.” Einde banen stapelen. Einde arbeidskrapte.
Een voordeel van een nieuwe manier van werken: “Je boort andere doelgroepen aan.” Maar het tegendeel wordt ook bewezen, want individualisering ligt in al haar facetten op de loer: “Neem Post.nl. Waar de postbode eerst een fulltime job had, binding met de klanten had en kwaliteit bood, daar heeft Post.nl nu met parttimers de grootste moeite mensen binden en houden.”
Privacy
Track and trace: in de koerierswereld de gewoonste zaak, maar in het kader van privacy: “Kun je als voorwaarden stellen dat je schoonmakers volgt?”, vraagt een tafelgast. “Met data kun je controleren, manipuleren en helpen. Wordt digitalisering voor het laatste ingezet, dan is het prima.” Een andere reactie: “We staan nog in de kinderschoenen. Digitalisering zou bijvoorbeeld moeten leiden naar een betere kwaliteit dienstverlening aan de klant en betere inzet van de schoonmaker.”
Als finale van de innovatietafel Het kantoorloze schoonmaakbedrijf, het nieuwe werken?! maken we de balans van ‘believers’ en ‘non-believers’. Waar de groep van acht tafelgasten begonnen met 5 voor en 3 tegen, eindigde men met 5 ‘believers’, 2 ‘non-believers’ en 1 fifty-fifty.
En nu verder
Veranderende demografie, verstedelijking, vergrijzing, arbeidskrapte; ze vereisen dat we vooruit kijken: wat komt erop ons af, wat gebeurt er (later)? Dus zet deze gespreksgroep in op een volgende innovatietafel over de toekomst van schoonmaakbedrijven. Wordt vervolgd in 2019!
In de serie Innovatietafels verschenen eerder
Toilet 2.0: tankstations voorbeeld gamechanger (in samenwerking met Katrin)
Schoonmaakcontract van de toekomst: van output naar outcome (in samenwerking met Gom)
