Het vermoeden is bevestigd; het op 1 juli van dit jaar ingevoerde statiegeld op plastic flesjes heeft inderdaad meteen resultaat geboekt. Het aandeel flesjes in het gevonden zwerfafval op World Cleanup Day is met 37% afgenomen!
Meest gevonden items: De overduidelijke ‘winnaar’ van vorig jaar – de sigarettenfilter– staat ook nu weer op nummer 1. Dit is mede het resultaat van de campagne van het Plastic Peuken Collectief; mensen weten nu dat sigarettenfilters gemaakt zijn van celluloseacetaat, een vorm van plastic, en dus opgeruimd en geregistreerd moeten worden.
Snoepwikkels staan net als vorig jaar in de top 3. Met de vervanging van zowel sigarettenfilters als plastic wikkels door afbreekbare varianten is snel milieuwinst te boeken. Dit soort plastic producten vergaan namelijk snel tot microplastics en zijn dan nooit meer op te ruimen.
Meest gevonden merken: Marlboro, Red Bull en McDonalds staan respectievelijk op de 1e, 2e, en 3e plek van producenten van wie de producten het meest bijdragen aan zwerfafval.
Meest gevonden materiaalsoort: Opnieuw is plastic veruit de meest gevonden materiaalsoort. Dit bevestigt de noodzaak om vooral alternatieven te vinden voor wegwerpplastic.
Nieuwkomers: Voor het eerst is het zogenaamde corona-materiaal terug te vinden in onze statistieken, met handschoenen op de 9e plek en mondkapjes op de 10e.
Nu nog de blikjes…: Met ingang van 31 december 2022 komt er ook statiegeld op blikjes. Het is dus de verwachting dat Red Bull, Heineken en CocaCola volgend jaar voor de allerlaatste keer de ranglijsten van World Cleanup Day zullen aanvoeren.
Plastic Soup Foundation ziet de introductie van statiegeld graag gepaard gaan met een innameplicht voor supermarkten. Veruit de meeste blikjes en plastic flesjes (zo’n 80%) worden namelijk door supermarkten verkocht. Het is dan ook logisch dat die tevens de verantwoordelijkheid nemen voor de inname ervan. Helaas heeft de regering na onderhandelingen met het bedrijfsleven besloten om deze innameplicht voor verkooppunten te schrappen. In bijna alle andere landen met statiegeldsystemen, zoals Duitsland, Noorwegen en Litouwen, is de inname een wettelijke verplichting. Ook in Schotland, waar vanaf 1 juli 2022 statiegeld op flesjes en blikjes wordt ingevoerd, is inname bij wet verplicht.
Volksbeweging
In de vier jaar dat Plastic Soup Foundation de Nederlandse editie van World Cleanup Day organiseert – de grootste opruimactie ter wereld – is het evenement ook in ons land steeds groter geworden. Op 19 september is in Nederland het recordaantal van 41.342 officieel geregistreerde deelnemers, verdeeld over 1574 verschillende acties, op pad gegaan om zwerfafval op te ruimen. En dat is nog maar een deel van het daadwerkelijke aantal deelnemers. Ook de tweede editie van de speciale scholendag afgelopen woensdag was een groot succes; ruim 200 scholen hebben een opruimactie georganiseerd.
Maria Westerbos, directeur Plastic Soup Foundation: “World Cleanup Day is een echte grassrootsbeweging. Zwerfafval scoort altijd hoog als een van de grootste ergernissen en steeds meer mensen komen zelf in actie. Dat geeft onze organisatie niet alleen het benodigde draagvlak maar ook een grote hoeveelheid data om de producenten aan te spreken op hun verantwoordelijkheid voor de hele levenscyclus van hun producten.”
