“Waarom is het salaris van een vuilnisman veel lager dan dat van een bankier? Het standaardantwoord: zo werkt de markt nu eenmaal. Maar in werkelijkheid is het niet de markt, maar de samenleving die bepaalt wat echt van waarde is.”
In 2014 schreef Rutger Bregman dit in zijn artikel over de vuilnisman: Waarom vuilnismannen meer verdienen dan bankiers. Rutger ken je wellicht als graag geziene gast van het tv-programma De Wereld Draait Door of van zijn boek De meeste mensen deugen. Ook voor het advertentieloze, transparante journalistieke platform De Correspondent schrijft hij met een missie: “Veel mensen hebben een zwart wereldbeeld. Daarom wil ik schrijven over wat wél goed gaat in Nederland en de wereld. En wat er beter kan.”
Waarom vuilnismannen meer verdienen dan bankiers? Rutger gaat terug naar 1968. De staking van 7000 vuilnismannen in New York. “We worden behandeld als vuil.” Wat er toen gebeurde? In 6 dagen voltrok zich in een rap tempo een ramp in The Big Apple van ongekende waarde. Van machtige stad naar miserabele sloppenwijk. Om de ondergang door vuil te voorkomen, moest de burgemeester dus ingrijpen. Maar hij wilde niet.
In zijn essay van 15 minuten onderbouwt Rutger dat vuilnismannen werk doen waar we niet zonder kunnen. Dat steeds meer mensen werk doen waar we eigenlijk wel zonder kunnen. De ongemakkelijke waarheid, noemt Rutger het. “Als ze plotseling stoppen met hun werk, laten ze de wereld niet armer, lelijker of leger achter.” Rutgers conclusie: “Zij creëren geen welvaart, maar verplaatsen”. Ja, dat laatste doen bijvoorbeeld bankiers, advocaten, accountants, adviseurs, reclamemakers. Ter illustratie: de bankstaking in Ierland van 6 maanden (!) in 1970 was slechts een kwestie van aanpassen. De wereld draaide gewoon door.
Ik gooi een uitdaging in de groep: wie durft zich morgenochtend kijkend in de spiegel voor de dagelijkse scheersessie of het make-upje af te vragen: waar ben ik mee bezig? Heeft mijn beroep, functie en inzet een meerwaarde voor de wereld? Of is samenleving een treffender woord? Of ben je goed bezig, maar uhhh enkel voor mezelf? En wat is jouw antwoord?
Ook al schreef Rutger zijn bijdrage voor De Correspondent bijna 6 jaar geleden, het is nog steeds een waarheid als een koe. Een absolute leestip voor mensen die antwoord willen op Rutgers fascinerende paradox: “hoe kan het toch dat al die scheppers van welvaart waar we overduidelijk niet zonder kunnen – de schoonmakers, politieagenten, verplegers, boeren enzovoorts – zo slecht verdienen, terwijl de onbelangrijke, overbodige of zelfs schadelijke verplaatsers veel beter boeren?’
Oooh ja, natuurlijk mochten de New Yorkse vuilnismannen niet staken. Het was verboden. Vuilnismannen zijn onmisbaar. Geen vuilnis ophalen is te gevaarlijk voor de volksgezondheid. Hey Hugo, als Zeeuwen onder elkaar… Hey Lodewijk, als meisje uit een PvdA-gezin: na het klappen, nu geen flappen maar slechts één 1000-euroflap. En wie creëerde en creëert in dit alles verwoestende coronatijdperk overduidelijk de toekomst van de mens? Van Nederland? De wereld? Het welzijn? De welvaart… Do I have to say more?
Petra de Bruin,
trotse, enthousiaste pionierende marketeer, inspirator en verbinder schoonmaakbranche
