19 oktober 2023

Zo ziet Nederland eruit als alle schoonmakers hun werk twee weken neerleggen

Op 12 oktober was de documentaire Onzichtbaar te zien op op televisie (NPO2). 21 oktober volgt om 17.00 uur een herkansing in het Eye Filmmuseum in Amsterdam voor wie de uitzending gemist heeft. Het is een documentaire van regisseur Gabrielle Provaas waarin ze helden belicht die elke dag ons land schoonhouden, maar door iedereen genegeerd worden. Ze volgt zes schoonmakers in hun dagelijks leven, van schoonmaak op scholen, in kantoren tot ziekenhuizen en straten. 

In de podcast Kunststof van NTR vertelt regisseur Gabrielle Provaas meer over haar beweegredenen en de documentaire zelf. “Wat zou er gebeuren als alle schoonmakers in Nederland twee weken hun werk neerleggen?” De eerste vraag aan de regisseur is meteen een retorische. Provaas belicht in haar nieuwe documentaire Onzichtbaar de helden die elke dag ons land schoonhouden, maar door iedereen genegeerd worden. Ze volgt zes schoonmakers en neemt je mee in hun dagelijkse leven: van scholen en kantoren, tot ziekenhuizen en straten. Schoonmakers werken overal. “Hotels zijn misschien wel de ergste plek om schoon te maken.”

Trotse schoonmakers
Gabrielle Provaas heeft een scherp oog voor sociale structuren en maatschappelijk onrecht. Wat in Onzichtbaar meteen opvalt: de bazen en controleurs zijn bijna allemaal wit, de schoonmakers zijn bijna allemaal afkomstig uit een ander land én zijn soms de Nederlandse taal niet of nauwelijks machtig. Ze moeten snel werken (héél snel!), anders zijn ze niet op tijd klaar. Terwijl de bazen vooral denken aan winstmaximalisatie, moeten zij de barricaden op. “Wij, trotse schoonmakers zullen altijd blijven vechten voor onze rechten”, zegt een van hen tijdens een FNV-manifestatie.

Oog voor anderen
“Toen we aan dit project begonnen wilde ik per se géén Ken Loach-achtige film maken. Het is geen sociaal pamflet en ik ben al helemaal niet op zoek naar medelijden. Want ik heb echt wel oog voor anderen, ook voor jongeren die Red Bull drinken en hun blikjes op straat gooien”, vertelt Provaas.

De Jeugd van Tegenwoordig
De soundtrack wordt verzorgd door niemand minder dan Bas Bron van De Jeugd van Tegenwoordig. “Schoonmaken is een dynamisch beroep, ik wilde dus ook dynamische muziek. Tijdens corona had ik toevallig de hele tijd een plaat van De Jeugd op repeat. Toen heb ik via via Bas benaderd: of hij niet iets wilde bedenken.”

“Hij zei meteen “ja” en daar was ik best verbaasd over want hij is een hele grote. Maar hij was enthousiast omdat hij zelf ooit vliegtuigen had schoongemaakt. Trouwens wel jammer: het is ons niet gelukt om op Schiphol mee te kijken naar het schoonmaakwerk.”

‘Hotels zijn het ergst’
Het vliegtuig zien we dus niet, wel brengt Onzichtbaar ons langs alle decors van het schoonmaken. Niet alleen volgen we zes schoonmakers van nabij, krijgen we een inkijkje in hun persoonlijke leven en de problemen waar ze mee zitten. We gaan ook mee de straat op, kantoren in, school, trein, ziekenhuis, sporthal, peeskamertjes, hotelkamers.
“Hotels zijn misschien wel de ergste plek om schoon te maken. Het is ongelofelijk wat een bende mensen er van maken. Je krijgt 18 minuten per kamer, en dan moet je er soms twintig of dertig achter elkaar doen. Ik zou zeggen: altijd een fooi achterlaten!” Aldus Provaas.

Onzichtbaar leger
De film begint en eindigt met het afvalverwerkingsstation, waar alle troep wordt verzameld om de verbrandingsoven in te gaan. Prachtige beelden, aanstekelijke muziek. Je zou haast vergeten dat het om ónze vieze troep gaat, opgeruimd door een onzichtbaar leger van onderbetaalde krachten. Iedere dag opnieuw.’

Wil je de film zien? Kijk deze dan terug op NPO of ga op 21 oktober om 17.00 uur naar het Eye Filmmuseum.

Deel dit artikel

Ook interessant:

09 maart 2020

Jack Stuifbergen genomineerd voor ABN Amro verkiezing Meest groene ondernemer

Voor overtuigde ‘believers’ in duurzaamheid, voor snelle ‘clickers’: je hebt tot vandaag (9 maart) tot 12.00 uur de kans om te stemmen op Jack Stuifbergen. Jack is genomineerd voor...

13 januari 2025

Historisch hoge CAO-loonstijgingen in 2024, ook in de schoonmaakbranche

De CAO-lonen zijn het afgelopen jaar met gemiddeld 6,6% gestegen ten opzichte van 2023. Dat is de grootste stijging sinds 1982, zo meldde het Centraal Bureau voor de Statistieken...

13 juli 2025

Belinda Dekkers-Schwartz draagt leiding UL-Team over aan Anne-Marie van Eijden-Jansen

Belinda Dekkers neemt op 1 september 2025 afscheid van Ul-Team. Na 10 jaar gebouwd te hebben aan het opleidingsbureau draagt zij dan het stokje over aan Anne-Marie van Eijden-Jansen. 

03 april 2025

Rolf Jorna (Asito) en Gemmie Heerens (ISS) winnaars HRtop100 Awards

‘Wat is uw kijk op werken en organiseren in de toekomst? Hoe denken HR-vakgenoten daarover?’ Dat zijn de onderwerpen waarover HR-directeuren eens per jaar met elkaar praten tijdens de...

22 oktober 2024

Surprise: Schoonmaker van het Jaar 2025 start op 5 december 2024

Op donderdag 5 december 2024 start de inschrijving voor de verkiezing van Schoonmaker van het Jaar 2025: "We zorgen voor een verrassing, een surprise voor uitblinkende en gespecialiseerde hygiënehelden,...

13 juni 2024

Blog Belinda Dekkers-Schwartz (UL-Team): Hoe draai jij een lastige situatie om naar een positieve ervaring?

We willen allemaal werken in een prettige werkomgeving. Met positieve aandacht voor elkaar, het schoonmaakwerk en de gebouwgebruikers. Toch komt het wel eens voor dat er onrust ontstaat door...

10 december 2018

Gom optimaliseert schoonmaakprocessen met LEVIY app

Schoonmaakbedrijf Gom heeft een nieuwe stap gezet in de digitalisering van werkprocessen. Daartoe heeft het bedrijf een overeenkomst gesloten met LEVIY, leverancier van de gelijknamige app die populair is...

16 juli 2025

𝗢𝗣𝗥𝗢𝗘𝗣: Vebego 𝘇𝗼𝗲𝗸t 𝘃𝗿𝗶𝗷𝘄𝗶𝗹𝗹𝗶𝗴𝗲𝗿𝘀 𝘃𝗼𝗼𝗿 𝗝𝗲𝘂𝗴𝗱𝘃𝗮𝗸𝗮𝗻𝘁𝗶𝗲𝗹𝗮𝗻𝗱

Ook dit jaar is Vebego Foundation weer te vinden op Jeugdvakantieland: een groot zomerevenement in Ahoy in Rotterdam voor kinderen die niet op vakantie kunnen. En ze hebben jouw...

25 januari 2023

UWV: Minder schoonmakers, maar niet minder werk

‘Er is veel werk in de schoonmaak te vinden. Schoonmaakbedrijven hebben het druk en de vraag naar personeel is erg groot. Maar het aantal schoonmakers is tussen 2019 en...

28 december 2023

Welke invloed hebben jongeren in de schoonmaakbranche?

Het nieuwe jaar is begonnen. Met weer veel mooie uitdagingen waarop jij, als jongere in de schoonmaakbranche, invloed kan uitoefenen. Hoe doe jij dat? Daar zijn wij als redactie...