19 oktober 2023

Zo ziet Nederland eruit als alle schoonmakers hun werk twee weken neerleggen

Op 12 oktober was de documentaire Onzichtbaar te zien op op televisie (NPO2). 21 oktober volgt om 17.00 uur een herkansing in het Eye Filmmuseum in Amsterdam voor wie de uitzending gemist heeft. Het is een documentaire van regisseur Gabrielle Provaas waarin ze helden belicht die elke dag ons land schoonhouden, maar door iedereen genegeerd worden. Ze volgt zes schoonmakers in hun dagelijks leven, van schoonmaak op scholen, in kantoren tot ziekenhuizen en straten. 

In de podcast Kunststof van NTR vertelt regisseur Gabrielle Provaas meer over haar beweegredenen en de documentaire zelf. “Wat zou er gebeuren als alle schoonmakers in Nederland twee weken hun werk neerleggen?” De eerste vraag aan de regisseur is meteen een retorische. Provaas belicht in haar nieuwe documentaire Onzichtbaar de helden die elke dag ons land schoonhouden, maar door iedereen genegeerd worden. Ze volgt zes schoonmakers en neemt je mee in hun dagelijkse leven: van scholen en kantoren, tot ziekenhuizen en straten. Schoonmakers werken overal. “Hotels zijn misschien wel de ergste plek om schoon te maken.”

Trotse schoonmakers
Gabrielle Provaas heeft een scherp oog voor sociale structuren en maatschappelijk onrecht. Wat in Onzichtbaar meteen opvalt: de bazen en controleurs zijn bijna allemaal wit, de schoonmakers zijn bijna allemaal afkomstig uit een ander land én zijn soms de Nederlandse taal niet of nauwelijks machtig. Ze moeten snel werken (héél snel!), anders zijn ze niet op tijd klaar. Terwijl de bazen vooral denken aan winstmaximalisatie, moeten zij de barricaden op. “Wij, trotse schoonmakers zullen altijd blijven vechten voor onze rechten”, zegt een van hen tijdens een FNV-manifestatie.

Oog voor anderen
“Toen we aan dit project begonnen wilde ik per se géén Ken Loach-achtige film maken. Het is geen sociaal pamflet en ik ben al helemaal niet op zoek naar medelijden. Want ik heb echt wel oog voor anderen, ook voor jongeren die Red Bull drinken en hun blikjes op straat gooien”, vertelt Provaas.

De Jeugd van Tegenwoordig
De soundtrack wordt verzorgd door niemand minder dan Bas Bron van De Jeugd van Tegenwoordig. “Schoonmaken is een dynamisch beroep, ik wilde dus ook dynamische muziek. Tijdens corona had ik toevallig de hele tijd een plaat van De Jeugd op repeat. Toen heb ik via via Bas benaderd: of hij niet iets wilde bedenken.”

“Hij zei meteen “ja” en daar was ik best verbaasd over want hij is een hele grote. Maar hij was enthousiast omdat hij zelf ooit vliegtuigen had schoongemaakt. Trouwens wel jammer: het is ons niet gelukt om op Schiphol mee te kijken naar het schoonmaakwerk.”

‘Hotels zijn het ergst’
Het vliegtuig zien we dus niet, wel brengt Onzichtbaar ons langs alle decors van het schoonmaken. Niet alleen volgen we zes schoonmakers van nabij, krijgen we een inkijkje in hun persoonlijke leven en de problemen waar ze mee zitten. We gaan ook mee de straat op, kantoren in, school, trein, ziekenhuis, sporthal, peeskamertjes, hotelkamers.
“Hotels zijn misschien wel de ergste plek om schoon te maken. Het is ongelofelijk wat een bende mensen er van maken. Je krijgt 18 minuten per kamer, en dan moet je er soms twintig of dertig achter elkaar doen. Ik zou zeggen: altijd een fooi achterlaten!” Aldus Provaas.

Onzichtbaar leger
De film begint en eindigt met het afvalverwerkingsstation, waar alle troep wordt verzameld om de verbrandingsoven in te gaan. Prachtige beelden, aanstekelijke muziek. Je zou haast vergeten dat het om ónze vieze troep gaat, opgeruimd door een onzichtbaar leger van onderbetaalde krachten. Iedere dag opnieuw.’

Wil je de film zien? Kijk deze dan terug op NPO of ga op 21 oktober om 17.00 uur naar het Eye Filmmuseum.

Deel dit artikel

Ook interessant:

21 maart 2022

Blog: Plan van Aanpak

We weten allemaal dat het schoonmaakvak mensenwerk is. Deze week werd ik weer met de mijn neus op dit feit gedrukt. Een medewerkster was even ziek, maar ze dachten...

17 maart 2025

Bezoek jij ISSA PULIRE 2025?

Van 27 tot en met 29 mei 2025 vindt ISSA PULIRE weer plaats in Fiera Milano Italie. De beursorganisatie belooft dat deze 27e editie nog rijker en innovatiever te...

09 januari 2025

Een stormachtige nacht voor de calamiteitendienst

Maandagmiddag 6 januari 2025 werden delen van Nederland verrast door storm. Met vele calamiteiten tot gevolg. Tijdens die storm-middag stonden de mannen en vrouwen van de calamiteitendienst van Ruitenheer...

17 november 2021

Schoonmakend Nederland tegen uitbreiding CTB/invoering 2G naar werkplek

Schoonmakend Nederland heeft groot bezwaar tegen uitbreiding van de coronapas (CTB)  of invoering 2G op de werkplek. Daarom heeft zij de Kamercommissies die hier invloed op hebben, afgelopen maandag...

20 augustus 2023

#FAVORITES Verrassing, blijdschap en emoties bij de 10 finalisten van de Schoonmaker van het Jaar verkiezing

Bekijk hier hoe de 10 finalisten van de verkiezing van de Schoonmaker van het Jaar verrast werden met het nieuws van hun nominatie. Petra de Bruin en Esther van...

13 juli 2025

MKB-Nederland roept Politiek op om nu te kiezen voor stabiliteit, richting en ruimte voor ondernemerschap

"De rek is er bij veel ondernemers uit. De reële winst blijft achter en daardoor neemt het investeringsvermogen af. Dat gaat uiteindelijk ten koste van de wendbaarheid en innovatiekracht...

13 juni 2024

Wetswijzigingen ondernemers: Wat verandert er per 1 juli?

Op 1 juli 2024 veranderen er een aantal wetten en regels voor en over ondernemers. Niet alleen het minimumloon gaat omhoog, ook de regels over plastic en meer zaken...

02 september 2025

Vebego Foundation blikt terug op jeugdvakantieland: “Al die blije koppies”

Met duizenden bezoekers in tien dagen was de 67e editie van Jeugdvakantieland in Rotterdam Ahoy opnieuw een groot succes. Vebego Foundation was er samen met Sam&, een samenwerkingsverband tussen...

30 maart 2020

ABSU: hoed af voor professioneel schoonmaakpersoneel

Dat willen de directies van de Belgische schoonmaakbedrijven via hun beroepsfederatie ABSU (Algemene Belgische SchoonmaakUnie) meer dan duidelijk maken. Schoonmaakpersoneel is in deze tijden van lockdown omwille van de...

22 januari 2024

Blog Edgar van Engelen (Qualis Insight): ‘Oude wijn in nieuwe zakken of nieuwe wijn in oude zakken?’

Zijn er in de schoonmaakbranche noviteiten of nieuwe methodes? Deze vraag stelde ik mij de afgelopen dagen. Ik twijfel daar echt over. Is er écht iets nieuws onder de...