19 oktober 2023

Zo ziet Nederland eruit als alle schoonmakers hun werk twee weken neerleggen

Op 12 oktober was de documentaire Onzichtbaar te zien op op televisie (NPO2). 21 oktober volgt om 17.00 uur een herkansing in het Eye Filmmuseum in Amsterdam voor wie de uitzending gemist heeft. Het is een documentaire van regisseur Gabrielle Provaas waarin ze helden belicht die elke dag ons land schoonhouden, maar door iedereen genegeerd worden. Ze volgt zes schoonmakers in hun dagelijks leven, van schoonmaak op scholen, in kantoren tot ziekenhuizen en straten. 

In de podcast Kunststof van NTR vertelt regisseur Gabrielle Provaas meer over haar beweegredenen en de documentaire zelf. “Wat zou er gebeuren als alle schoonmakers in Nederland twee weken hun werk neerleggen?” De eerste vraag aan de regisseur is meteen een retorische. Provaas belicht in haar nieuwe documentaire Onzichtbaar de helden die elke dag ons land schoonhouden, maar door iedereen genegeerd worden. Ze volgt zes schoonmakers en neemt je mee in hun dagelijkse leven: van scholen en kantoren, tot ziekenhuizen en straten. Schoonmakers werken overal. “Hotels zijn misschien wel de ergste plek om schoon te maken.”

Trotse schoonmakers
Gabrielle Provaas heeft een scherp oog voor sociale structuren en maatschappelijk onrecht. Wat in Onzichtbaar meteen opvalt: de bazen en controleurs zijn bijna allemaal wit, de schoonmakers zijn bijna allemaal afkomstig uit een ander land én zijn soms de Nederlandse taal niet of nauwelijks machtig. Ze moeten snel werken (héél snel!), anders zijn ze niet op tijd klaar. Terwijl de bazen vooral denken aan winstmaximalisatie, moeten zij de barricaden op. “Wij, trotse schoonmakers zullen altijd blijven vechten voor onze rechten”, zegt een van hen tijdens een FNV-manifestatie.

Oog voor anderen
“Toen we aan dit project begonnen wilde ik per se géén Ken Loach-achtige film maken. Het is geen sociaal pamflet en ik ben al helemaal niet op zoek naar medelijden. Want ik heb echt wel oog voor anderen, ook voor jongeren die Red Bull drinken en hun blikjes op straat gooien”, vertelt Provaas.

De Jeugd van Tegenwoordig
De soundtrack wordt verzorgd door niemand minder dan Bas Bron van De Jeugd van Tegenwoordig. “Schoonmaken is een dynamisch beroep, ik wilde dus ook dynamische muziek. Tijdens corona had ik toevallig de hele tijd een plaat van De Jeugd op repeat. Toen heb ik via via Bas benaderd: of hij niet iets wilde bedenken.”

“Hij zei meteen “ja” en daar was ik best verbaasd over want hij is een hele grote. Maar hij was enthousiast omdat hij zelf ooit vliegtuigen had schoongemaakt. Trouwens wel jammer: het is ons niet gelukt om op Schiphol mee te kijken naar het schoonmaakwerk.”

‘Hotels zijn het ergst’
Het vliegtuig zien we dus niet, wel brengt Onzichtbaar ons langs alle decors van het schoonmaken. Niet alleen volgen we zes schoonmakers van nabij, krijgen we een inkijkje in hun persoonlijke leven en de problemen waar ze mee zitten. We gaan ook mee de straat op, kantoren in, school, trein, ziekenhuis, sporthal, peeskamertjes, hotelkamers.
“Hotels zijn misschien wel de ergste plek om schoon te maken. Het is ongelofelijk wat een bende mensen er van maken. Je krijgt 18 minuten per kamer, en dan moet je er soms twintig of dertig achter elkaar doen. Ik zou zeggen: altijd een fooi achterlaten!” Aldus Provaas.

Onzichtbaar leger
De film begint en eindigt met het afvalverwerkingsstation, waar alle troep wordt verzameld om de verbrandingsoven in te gaan. Prachtige beelden, aanstekelijke muziek. Je zou haast vergeten dat het om ónze vieze troep gaat, opgeruimd door een onzichtbaar leger van onderbetaalde krachten. Iedere dag opnieuw.’

Wil je de film zien? Kijk deze dan terug op NPO of ga op 21 oktober om 17.00 uur naar het Eye Filmmuseum.

Deel dit artikel

Ook interessant:

04 juli 2019

Katrin inspiratietafel Slimme toiletruimtes: is digitalisering nog weg te denken?

Connecting the world: dat is het gedachtegoed van digitalisering. Maar ervaring leert dat dat niet altijd – of eigenlijk vaak niet – het geval is. Veel dienstverlenende bedrijven werken...

27 augustus 2024

BOMA bestaat 50 jaar!

Op 27 augustus 2024 viert BOMA haar gouden jubileum! Van harte gefeliciteerd!

16 juli 2023

#FAVORITES: Valerie’s Happy Restroom

Ga je op reis? Wil je je voorbereiden met een glimlach op je gezicht? Bekijk dan het filmpje van toiletschoonmaakster Valerie. Dit filmpje van een vrolijke toiletbeleving is tijdloos....

18 januari 2024

Welke invloed hebben jongeren in de schoonmaakbranche? Tirza Dingelstad (CSG/Kaleidon) vertelt over haar aanpak.

In december 2023 deden we een oproep aan de jongeren in de schoonmaaksector om te horen hoe zij de branche ‘opschudden’. We ontvingen enthousiaste reacties die we graag met...

11 maart 2019

Vakbonden roepen op tot pensioenstaking op 18 maart

In de ochtendspits van maandag 18 maart gaan metro, trams en stadsbussen in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag 66 minuten staken. Ook in andere sectoren wordt het werk neergelegd:...

29 november 2024

Het tegengeluid: Green Friday 2024

Niet 'meer, meer, meer', maar 'beter, beter, beter'! Vandaag is het tijd om een ander geluid te laten horen dan Black Friday: Green Friday, een initiatief van o.a. Trees...

27 mei 2019

Review (1) VSR Kennisdag ZKH Prins Carlos over Circulariteit: “Van luxe naar noodzaak”

Op 21 mei vond in Circl in Amsterdam het VSR Kennisevent 2019 plaats. Het centrale thema: Circulariteit. Acht sprekers belichtten het thema van diverse kanten: van de bouwstenen van...

23 april 2024

Blog Maurice Rutgrink (deel 2): Aansprakelijkheid zzp’ers bij inhuur

In mijn eerste blog belichtte ik de risico’s voor opdrachtgevers bij inhuur van zzp’ers. Het is ook goed om de andere kant, die van de ingehuurde zzp’ers te belichten....

12 januari 2024

Vieze treinen vragen om andere schoonmaak-aanpak. Heb jij een idee?

Treinstellen blijken van buiten én binnen te vervuilen. De reden? Personeelstekorten. Hoe gaat de NS dit oplossen? Een andere aanpak is gewenst en gevraagd. Daar doen NS en Rover...

15 maart 2023

Ontwikkel jouw duurzaamheidsplan en rapportage met Schoonmakend Nederland

Vanaf 2024 moeten grote bedrijven gaan rapporteren over de milieu-impact van het bedrijf en het effect van het bedrijf in de keten. Dat heeft tot gevolg dat grote bedrijven...