19 oktober 2023

Zo ziet Nederland eruit als alle schoonmakers hun werk twee weken neerleggen

Op 12 oktober was de documentaire Onzichtbaar te zien op op televisie (NPO2). 21 oktober volgt om 17.00 uur een herkansing in het Eye Filmmuseum in Amsterdam voor wie de uitzending gemist heeft. Het is een documentaire van regisseur Gabrielle Provaas waarin ze helden belicht die elke dag ons land schoonhouden, maar door iedereen genegeerd worden. Ze volgt zes schoonmakers in hun dagelijks leven, van schoonmaak op scholen, in kantoren tot ziekenhuizen en straten. 

In de podcast Kunststof van NTR vertelt regisseur Gabrielle Provaas meer over haar beweegredenen en de documentaire zelf. “Wat zou er gebeuren als alle schoonmakers in Nederland twee weken hun werk neerleggen?” De eerste vraag aan de regisseur is meteen een retorische. Provaas belicht in haar nieuwe documentaire Onzichtbaar de helden die elke dag ons land schoonhouden, maar door iedereen genegeerd worden. Ze volgt zes schoonmakers en neemt je mee in hun dagelijkse leven: van scholen en kantoren, tot ziekenhuizen en straten. Schoonmakers werken overal. “Hotels zijn misschien wel de ergste plek om schoon te maken.”

Trotse schoonmakers
Gabrielle Provaas heeft een scherp oog voor sociale structuren en maatschappelijk onrecht. Wat in Onzichtbaar meteen opvalt: de bazen en controleurs zijn bijna allemaal wit, de schoonmakers zijn bijna allemaal afkomstig uit een ander land én zijn soms de Nederlandse taal niet of nauwelijks machtig. Ze moeten snel werken (héél snel!), anders zijn ze niet op tijd klaar. Terwijl de bazen vooral denken aan winstmaximalisatie, moeten zij de barricaden op. “Wij, trotse schoonmakers zullen altijd blijven vechten voor onze rechten”, zegt een van hen tijdens een FNV-manifestatie.

Oog voor anderen
“Toen we aan dit project begonnen wilde ik per se géén Ken Loach-achtige film maken. Het is geen sociaal pamflet en ik ben al helemaal niet op zoek naar medelijden. Want ik heb echt wel oog voor anderen, ook voor jongeren die Red Bull drinken en hun blikjes op straat gooien”, vertelt Provaas.

De Jeugd van Tegenwoordig
De soundtrack wordt verzorgd door niemand minder dan Bas Bron van De Jeugd van Tegenwoordig. “Schoonmaken is een dynamisch beroep, ik wilde dus ook dynamische muziek. Tijdens corona had ik toevallig de hele tijd een plaat van De Jeugd op repeat. Toen heb ik via via Bas benaderd: of hij niet iets wilde bedenken.”

“Hij zei meteen “ja” en daar was ik best verbaasd over want hij is een hele grote. Maar hij was enthousiast omdat hij zelf ooit vliegtuigen had schoongemaakt. Trouwens wel jammer: het is ons niet gelukt om op Schiphol mee te kijken naar het schoonmaakwerk.”

‘Hotels zijn het ergst’
Het vliegtuig zien we dus niet, wel brengt Onzichtbaar ons langs alle decors van het schoonmaken. Niet alleen volgen we zes schoonmakers van nabij, krijgen we een inkijkje in hun persoonlijke leven en de problemen waar ze mee zitten. We gaan ook mee de straat op, kantoren in, school, trein, ziekenhuis, sporthal, peeskamertjes, hotelkamers.
“Hotels zijn misschien wel de ergste plek om schoon te maken. Het is ongelofelijk wat een bende mensen er van maken. Je krijgt 18 minuten per kamer, en dan moet je er soms twintig of dertig achter elkaar doen. Ik zou zeggen: altijd een fooi achterlaten!” Aldus Provaas.

Onzichtbaar leger
De film begint en eindigt met het afvalverwerkingsstation, waar alle troep wordt verzameld om de verbrandingsoven in te gaan. Prachtige beelden, aanstekelijke muziek. Je zou haast vergeten dat het om ónze vieze troep gaat, opgeruimd door een onzichtbaar leger van onderbetaalde krachten. Iedere dag opnieuw.’

Wil je de film zien? Kijk deze dan terug op NPO of ga op 21 oktober om 17.00 uur naar het Eye Filmmuseum.

Deel dit artikel

Ook interessant:

01 maart 2024

#Fotofriday Eén gezamenlijke schoonmaaktaal

Een groep Oekraïense en Poolse medewerkers van Nivo Groep heeft de basisinstructie schoonmaak gevolgd in Emmen, met als doel één gemeenschappelijke ‘schoonmaaktaal’ te gaan spreken. Met behulp van tolken...

20 september 2023

Schoonmaker van het Jaar 2023: Frits Bronstijn van Succes Schoonmaak

En de winnaar is… Frits Bronstijn van Succes Schoonmaak, met runner-ups Marcel Looze van EW Facility Services en Chantal van Lieshout van Schoonmaakbedrijf Succlean. Frits behaalde de felbegeerde titel...

03 november 2022

Ben jij de beste glazenwasser van Nederland?

Vorig jaar was Sven van der Burgh de beste glazenwasser van Nederland. Word jij zijn opvolger? Doe mee aan het NK Kampioenschap Glazenwassen op de Schoonmaak Vakdagen op 15...

11 mei 2024

’Co-bot’ wordt collega van schoonmaker’

De Telegraaf en andere nieuwssites delen de reactie van Robert Stelling, directeur Interclean, over de rol van de robots in schoonmaak. “Schoonmakers in Nederland hoeven de opkomst van robots...

16 augustus 2024

Burgman viert 2 x 10 jaar toewijding: Marnix Verhaar en Mike Voges

Burgman vertelt dat zij op 22 april en 12 juni 2024 twee bijzondere mijlpalen vierden: het 10-jarig dienstverband van salesmanager Marnix Verhaar en account manager Mike Voges. “Marnix Verhaar...

05 januari 2022

Blog: ode aan de onmisbare MENS

Een nieuw jaar is begonnen, een doorstart van een tijdperk waarin de schoonmaker voor iedereen onmisbaar blijkt te zijn. Wij weten dat natuurlijk al veel langer, maar in de...

20 december 2022

Daan Hendriks volgt Hans Kroeze op bij ADG

Daan Hendriks (44), de huidige COO van ADG dienstengroep, is door de raad van commissarissen verzocht om Hans Kroeze, die in de zomer van 2023 met pensioen gaat, op...

21 april 2023

#FilmFriday: Maak kennis met Cobi

“Misschien heeft u haar al door de gang voorbij zien komen, maar graag stellen wij onze nieuwe medewerker COBI alsnog even aan u voor. COBI is een aanvulling op...

24 februari 2023

Schoonmakers NS vinden boom in treintoilet tijdens carnaval

Een schoonmaker van NS heeft tijdens carnaval een boom gevonden in een treintoilet bij Eindhoven. Dit meldt het ED.nl. De boom was door feestvierders mee in de trein genomen...

23 oktober 2023

Kom jij kennis opdoen op de Schoonmaak Vakdagen?

Over ruim twee weken kun je op de Schoonmaak Vakdagen deelnemen aan meerdere kennissessies. De organisatie heeft voor de vijfde beurseditie op 14 en 15 november een mooi kennisprogramma...