19 oktober 2023

Zo ziet Nederland eruit als alle schoonmakers hun werk twee weken neerleggen

Op 12 oktober was de documentaire Onzichtbaar te zien op op televisie (NPO2). 21 oktober volgt om 17.00 uur een herkansing in het Eye Filmmuseum in Amsterdam voor wie de uitzending gemist heeft. Het is een documentaire van regisseur Gabrielle Provaas waarin ze helden belicht die elke dag ons land schoonhouden, maar door iedereen genegeerd worden. Ze volgt zes schoonmakers in hun dagelijks leven, van schoonmaak op scholen, in kantoren tot ziekenhuizen en straten. 

In de podcast Kunststof van NTR vertelt regisseur Gabrielle Provaas meer over haar beweegredenen en de documentaire zelf. “Wat zou er gebeuren als alle schoonmakers in Nederland twee weken hun werk neerleggen?” De eerste vraag aan de regisseur is meteen een retorische. Provaas belicht in haar nieuwe documentaire Onzichtbaar de helden die elke dag ons land schoonhouden, maar door iedereen genegeerd worden. Ze volgt zes schoonmakers en neemt je mee in hun dagelijkse leven: van scholen en kantoren, tot ziekenhuizen en straten. Schoonmakers werken overal. “Hotels zijn misschien wel de ergste plek om schoon te maken.”

Trotse schoonmakers
Gabrielle Provaas heeft een scherp oog voor sociale structuren en maatschappelijk onrecht. Wat in Onzichtbaar meteen opvalt: de bazen en controleurs zijn bijna allemaal wit, de schoonmakers zijn bijna allemaal afkomstig uit een ander land én zijn soms de Nederlandse taal niet of nauwelijks machtig. Ze moeten snel werken (héél snel!), anders zijn ze niet op tijd klaar. Terwijl de bazen vooral denken aan winstmaximalisatie, moeten zij de barricaden op. “Wij, trotse schoonmakers zullen altijd blijven vechten voor onze rechten”, zegt een van hen tijdens een FNV-manifestatie.

Oog voor anderen
“Toen we aan dit project begonnen wilde ik per se géén Ken Loach-achtige film maken. Het is geen sociaal pamflet en ik ben al helemaal niet op zoek naar medelijden. Want ik heb echt wel oog voor anderen, ook voor jongeren die Red Bull drinken en hun blikjes op straat gooien”, vertelt Provaas.

De Jeugd van Tegenwoordig
De soundtrack wordt verzorgd door niemand minder dan Bas Bron van De Jeugd van Tegenwoordig. “Schoonmaken is een dynamisch beroep, ik wilde dus ook dynamische muziek. Tijdens corona had ik toevallig de hele tijd een plaat van De Jeugd op repeat. Toen heb ik via via Bas benaderd: of hij niet iets wilde bedenken.”

“Hij zei meteen “ja” en daar was ik best verbaasd over want hij is een hele grote. Maar hij was enthousiast omdat hij zelf ooit vliegtuigen had schoongemaakt. Trouwens wel jammer: het is ons niet gelukt om op Schiphol mee te kijken naar het schoonmaakwerk.”

‘Hotels zijn het ergst’
Het vliegtuig zien we dus niet, wel brengt Onzichtbaar ons langs alle decors van het schoonmaken. Niet alleen volgen we zes schoonmakers van nabij, krijgen we een inkijkje in hun persoonlijke leven en de problemen waar ze mee zitten. We gaan ook mee de straat op, kantoren in, school, trein, ziekenhuis, sporthal, peeskamertjes, hotelkamers.
“Hotels zijn misschien wel de ergste plek om schoon te maken. Het is ongelofelijk wat een bende mensen er van maken. Je krijgt 18 minuten per kamer, en dan moet je er soms twintig of dertig achter elkaar doen. Ik zou zeggen: altijd een fooi achterlaten!” Aldus Provaas.

Onzichtbaar leger
De film begint en eindigt met het afvalverwerkingsstation, waar alle troep wordt verzameld om de verbrandingsoven in te gaan. Prachtige beelden, aanstekelijke muziek. Je zou haast vergeten dat het om ónze vieze troep gaat, opgeruimd door een onzichtbaar leger van onderbetaalde krachten. Iedere dag opnieuw.’

Wil je de film zien? Kijk deze dan terug op NPO of ga op 21 oktober om 17.00 uur naar het Eye Filmmuseum.

Deel dit artikel

Ook interessant:

15 mei 2024

Interclean Highlights

Dag 1 van Interclean 2024 was een verwachtingsvolle en energieke dag. Met de aftrap tijdens de Amsterdam Innovation Awards, een ronde over de beursvloer met de finalisten van de...

14 juni 2024

Nationale Schoonmaak Golfdag 2024, terug van weggeweest

Op 12 juni 2024 vond de Nationale Schoonmaak Golfdag weer plaats. Na enkele jaren terug van weggeweest. Zo’n 100 deelnemers sloegen die middag een balletje op Golfclub De Haverleij...

22 januari 2023

#FAVORITES Film Entres Deux Mondes

Op initiatief van de kunstenaar Narges Mohammadi is op 7 februari in Wenneker Cinema de film Entre Deux Mondes te zien. De aanleiding is haar tentoonstelling Onzichtbare handen, die...

09 september 2025

CSU en Koninklijke Jaarbeurs in Utrecht blijven samenwerken

CSU laat weten ook de komende jaren verantwoordelijk te blijven voor de schoonmaakdienstverlening bij Koninklijke Jaarbeurs in Utrecht. Daarmee zet ze haar rol voort bij een van de meest...

29 juli 2025

Medewerkers werven in de zomer? Social Cleania zegt: doen!

“Is het wel slim om een campagne in de zomer te draaien?” Volgens Stef Martens van Social Cleania wel. `Mensen zitten altijd op hun telefoon. Ook tijdens de zomer.`...

17 april 2023

Veiligheid op de werkvloer is niet alleen belangrijk, maar draagt ook bij aan duurzaam werkgeverschap

Deze week neemt UL-Team de redactie van het Schoonmaakjournaal over. Sinds begin dit jaar heeft het opleid- en trainingsbureau een nieuwe pijler op het gebied van haar opleidingen, namelijk...

25 februari 2025

Henk van Eijk (Breedweer) helpt Team Leeuwarden met schoonmaak

“Goedemorgen, welkom in het mooie gemeentehuis van Leeuwarden!” Met een stralende glimlach schudt ambulant objectleider Veronique de hand van directeur Henk van Eijk van Breedweer Facilitaire Diensten. Het Team...

03 juli 2020

Welke handgels werken wel en zijn effectief?

Het AD testte 21 handgels op hun desinfecterende werking: 24% viel door de mand. Schoonmaakjournaal wil de professionaliteit en volwassenheid van de schoonmaakbranche uitdagen met 21 gecertificeerde alcoholhoudende handgels...

14 november 2024

Bestuur SIEV: “Ben je lid, geen lid, ondernemer? Neem deel aan onze ALV”

SIEV bespreekt tijdens de Algemene Ledenvergadering op dinsdag 26 november bij Makita Nederland in Eindhoven belangrijke onderwerpen die van invloed zijn op de toekomst van werknemers en de schoonmaakbranche....

11 april 2024

CNV is teleurgesteld over het cao-overleg: “Werkgevers duwen schoonmakers richting minimumloon”

“Als het aan de werkgevers ligt, verdienen schoonmakers straks nog maar net meer dan het minimumloon. Dat is helaas de conclusie na 2 dagen onderhandelen over een nieuwe cao”,...