19 oktober 2023

Zo ziet Nederland eruit als alle schoonmakers hun werk twee weken neerleggen

Op 12 oktober was de documentaire Onzichtbaar te zien op op televisie (NPO2). 21 oktober volgt om 17.00 uur een herkansing in het Eye Filmmuseum in Amsterdam voor wie de uitzending gemist heeft. Het is een documentaire van regisseur Gabrielle Provaas waarin ze helden belicht die elke dag ons land schoonhouden, maar door iedereen genegeerd worden. Ze volgt zes schoonmakers in hun dagelijks leven, van schoonmaak op scholen, in kantoren tot ziekenhuizen en straten. 

In de podcast Kunststof van NTR vertelt regisseur Gabrielle Provaas meer over haar beweegredenen en de documentaire zelf. “Wat zou er gebeuren als alle schoonmakers in Nederland twee weken hun werk neerleggen?” De eerste vraag aan de regisseur is meteen een retorische. Provaas belicht in haar nieuwe documentaire Onzichtbaar de helden die elke dag ons land schoonhouden, maar door iedereen genegeerd worden. Ze volgt zes schoonmakers en neemt je mee in hun dagelijkse leven: van scholen en kantoren, tot ziekenhuizen en straten. Schoonmakers werken overal. “Hotels zijn misschien wel de ergste plek om schoon te maken.”

Trotse schoonmakers
Gabrielle Provaas heeft een scherp oog voor sociale structuren en maatschappelijk onrecht. Wat in Onzichtbaar meteen opvalt: de bazen en controleurs zijn bijna allemaal wit, de schoonmakers zijn bijna allemaal afkomstig uit een ander land én zijn soms de Nederlandse taal niet of nauwelijks machtig. Ze moeten snel werken (héél snel!), anders zijn ze niet op tijd klaar. Terwijl de bazen vooral denken aan winstmaximalisatie, moeten zij de barricaden op. “Wij, trotse schoonmakers zullen altijd blijven vechten voor onze rechten”, zegt een van hen tijdens een FNV-manifestatie.

Oog voor anderen
“Toen we aan dit project begonnen wilde ik per se géén Ken Loach-achtige film maken. Het is geen sociaal pamflet en ik ben al helemaal niet op zoek naar medelijden. Want ik heb echt wel oog voor anderen, ook voor jongeren die Red Bull drinken en hun blikjes op straat gooien”, vertelt Provaas.

De Jeugd van Tegenwoordig
De soundtrack wordt verzorgd door niemand minder dan Bas Bron van De Jeugd van Tegenwoordig. “Schoonmaken is een dynamisch beroep, ik wilde dus ook dynamische muziek. Tijdens corona had ik toevallig de hele tijd een plaat van De Jeugd op repeat. Toen heb ik via via Bas benaderd: of hij niet iets wilde bedenken.”

“Hij zei meteen “ja” en daar was ik best verbaasd over want hij is een hele grote. Maar hij was enthousiast omdat hij zelf ooit vliegtuigen had schoongemaakt. Trouwens wel jammer: het is ons niet gelukt om op Schiphol mee te kijken naar het schoonmaakwerk.”

‘Hotels zijn het ergst’
Het vliegtuig zien we dus niet, wel brengt Onzichtbaar ons langs alle decors van het schoonmaken. Niet alleen volgen we zes schoonmakers van nabij, krijgen we een inkijkje in hun persoonlijke leven en de problemen waar ze mee zitten. We gaan ook mee de straat op, kantoren in, school, trein, ziekenhuis, sporthal, peeskamertjes, hotelkamers.
“Hotels zijn misschien wel de ergste plek om schoon te maken. Het is ongelofelijk wat een bende mensen er van maken. Je krijgt 18 minuten per kamer, en dan moet je er soms twintig of dertig achter elkaar doen. Ik zou zeggen: altijd een fooi achterlaten!” Aldus Provaas.

Onzichtbaar leger
De film begint en eindigt met het afvalverwerkingsstation, waar alle troep wordt verzameld om de verbrandingsoven in te gaan. Prachtige beelden, aanstekelijke muziek. Je zou haast vergeten dat het om ónze vieze troep gaat, opgeruimd door een onzichtbaar leger van onderbetaalde krachten. Iedere dag opnieuw.’

Wil je de film zien? Kijk deze dan terug op NPO of ga op 21 oktober om 17.00 uur naar het Eye Filmmuseum.

Deel dit artikel

Ook interessant:

27 februari 2022

Carnaval in Maastricht

Er wordt weer carnaval gevierd! Dat kun je zien aan alle straatversieringen, mooie etalages en vrolijk uitgedoste carnavalsvierders, maar ook tijdens het werk op de Universiteit van Maastricht. Daar...

16 februari 2024

Wereldprimeur voor Stayokay en The Good Roll

Stayokay, de grootste hostelketen van Nederland, zet een grote stap in duurzaamheid door als eerste ho(s)telketen ter wereld volledig over te gaan op bamboe toiletpapier van The Good Roll....

18 april 2024

Schoonmakers RSO geven hun werk een 8,9

De Rijksschoonmaakorganisatie (RSO) meldt dat hun schoonmaakmedewerkers bovengemiddeld tevreden zijn met hun werk, met een score van 8,9. Dat blijkt uit een medewerkerstevredenheids-onderzoek dat in maart 2024 is uitgevoerd...

19 september 2024

CSU 1 oktober finalist voor award Diversiteit in Bedrijf 2024

CSU is op 1 oktober een van de 3 finalisten voor de award ‘Diversiteit in Bedrijf’ van de Sociaal-Economische Raad (SER). De award gaat eens per twee jaar naar...

24 maart 2025

Fresco Facility Services verzorgt dagschoonmaak bij Beweging 3.0: “Het zou de norm moeten zijn”

Sinds 2020 verzorgt Fresco Facility Services de schoonmaak bij Beweging 3.0, Leef3.nu, WELZIN Eemland en Indebuurt033. Per 1 januari 2025 is besloten de schoonmaak te verplaatsen van de avond...

04 februari 2025

Oproep: Wie biedt Tweede Kamerleden een sopstageplek?

Om de schoonmakers van Nederland in het zonnetje te zetten organiseert Schoonmakend Nederland op vrijdag 13 juni 2025 voor de tweede keer een sopstage voor Tweede Kamerleden. Wie biedt...

30 december 2018

Blog: Oh, wat een jaar!

Anna Nooshin, Alexander Klöpping, Art Rooijakkers, Berget Lewis, Joseph Oubelkas, Lucille Werner, Maarten Bouwhuis, Maarten van der Weijden, Nico Dijkshoorn, Prinses Laurentien, Rens de Jong; deze BN’ers en andere...

26 maart 2024

Leiden cao-regelingen voor menstruatie- en overgangsklachten tot verminderde carrièrekansen?

“Zo’n 30% van de vrouwen heeft last menstruatie- of overgangsklachten die impact hebben op het dagelijks functioneren”, zegt gynaecoloog Judith Huirne in De Nieuws BV. Voor een deel van...

10 februari 2025

500e deelnemer Bovenschoolse Vakschool stroomt uit naar vaste baan bij Alpheios

Robert Obaseki, een 49 jarige man van Nigeriaanse afkomst die vloeiend Nederlands spreekt, volgde bij WerkvoorHeerlen (WvH) een traject richting een dienstverband bij Alpheios. Hij is de 500e deelnemer...

02 januari 2024

Blog: “We gaan een schoon en positief nieuw(s)-jaar beleven. Help je mee?”

Allereerst wensen we jou, namens de redactie van Schoonmaakjournaal, een gezond, gezellig en succesvol 2024. Net als in 2023 zullen wij jou ook dit jaar inspireren met actueel, feitelijk,...