31 mei 2025

#Boekentip: Een mens is geen machine – de Nederlandse Arbeidsinspectie

De Nederlandse Arbeidsinspectie bestaat dit jaar 135 jaar. Speciaal daarvoor is de geschiedenis van het toezicht op de arbeid opgetekend door historicus Timon de Groot in het boek ‘Een mens is geen machine – de Nederlandse Arbeidsinspectie 1890 – 2025’. Secretaris-generaal Marieke van Wallenburg kreeg op 22 mei 2025 het eerste exemplaar aangeboden.

Als je weet waar je vandaan komt, kun je daarvan leren voor de toekomst. Vanuit deze gedachte heeft de Arbeidsinspectie haar geschiedenis laten onderzoeken door het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG).

Inspecteur-generaal Rits de Boer: “Een mens is geen machine biedt een schat aan inzichten. Het boek toont treffend dat inspecteren op arbeid telkens aanpassingen vereist, maar dat veel ook in golfbewegingen terugkomt. Wat nieuw lijkt, was er soms al veel eerder maar net even anders. De ‘sociale quaestie’ eind 19e eeuw was de armoede onder de werkende bevolking en gebrekkige woonomstandigheden van arbeiders; met de arbeids- en woonomstandigheden van Arbeidsmigranten hebben we ook in onze tijd een sociale kwestie van formaat. Hardnekkige arbeidsrisico’s met ongevallen vragen ook nog volop de aandacht, al gaat het wel over nieuwe werkrisico’s. De komst van televisie en het optreden van kindsterren leidde tot vragen over kinderarbeid. Tegenwoordig zijn dat de zorgen over de mentale belasting van zogeheten ‘kindfluencers’ via sociale media.
Dit boek is een waardevolle gids voor een tocht door het verleden en daarmee een brug naar de toekomst voor het werkende leven van morgen.”

Arbeiders als handelswaar
De Arbeidsinspectie wordt opgericht in een tijd waarin sprake is van sterke industriële groei in Nederland. Het aantal stoommachines nam in de tweede helft van negentiende eeuw sterk toe. Bedrijvigheid verschoof steeds meer van in en rond het huis naar fabrieken en lokalen. Lange werkdagen, kinderarbeid, slechte arbeidsomstandigheden, arbeiders die moesten doorwerken tot ze letterlijk neervielen, leidden, na veel discussie in het Parlement tot het bewustzijn dat wet- en regelgeving en ook toezicht broodnodig waren. Dat begon met 3 inspecteurs in 1890.

Van fabrieksarbeid tot kindvloggen
In de afgelopen 135 jaar ontwikkelt het toezicht op arbeid zich op vele onderwerpen: van gastarbeiders naar arbeidsmigranten, van kinderen die werken in fabrieken tot kindsterren, van beroepsziekten bij het produceren van lucifers tot zorgen over de effecten door automatisering en ongewenst gedrag op de werkvloer en werkstress.

Staatssecretaris Nobel: “We mogen er in Nederland trots op zijn dat we al 135 jaar toezicht op eerlijk, gezond en veilig werken hebben. De maatschappij verandert sneller dan onze wetgeving. Bijvoorbeeld met kidfluencers en vlogfamilies, waar kinderen aan het werk zijn maar de wetgeving achterblijft. Nu, 150 jaar na het Kinderwetje van Van Houten, gaan we strengere regels maken voor deze nieuwe vormen van kinderarbeid, zodat de Arbeidsinspectie ook daar beter toezicht kan houden.”

Bijeenkomst
Tijdens de boekpresentatie spraken Rits de Boer, Timon de Groot met oud bewindspersonen Melkert en Van Ark over de ontwikkeling van de Arbeidsinspectie. Diverse oud bewindspersonen van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid waren eveneens aanwezig.

Deel dit artikel

Ook interessant:

28 april 2025

Jacques van den Broek nieuw lid Raad van Commissarissen Total Care

Jacques van den Broek (64) is op 17 april jl. benoemd tot lid van de Raad van Commissarissen van Total Care B.V. De holding Total Care B.V. bestaat uit...

06 mei 2025

Online tool voor seksueel grensoverschrijdend gedrag toegankelijk voor alle organisaties – volg het webinar van Mariette Hamer op 14 mei

Hoe ga je als organisatie om met seksueel grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer? Hoe zorg je voor een sociaal veilige werkomgeving? Voor veel bedrijven, zeker in het mkb, zijn...

28 april 2025

Succesvolle samenwerking Wessels Schoonmaakdiensten, Keus Schoonmaak en Woningstichting Tubbergen

Dinand Wessels en Jeroen Keus hebben hun handtekening gezet onder een nieuwe Resultaatgerichte Samenwerkings Overeenkomst met Woningstichting Tubbergen. Hiermee zetten zij de samenwerking voort die al sinds 2007 loopt....

26 november 2021

Wonderschoon!

Handen wassen met een gedicht. Dat betekent een momentje voor hygiëne én schone kunst. Met de Wonderschoon!-zepen van Werfzeep. Want Wonderschoon! zit in een wikkel met een gedicht erop...

13 februari 2022

Knuffels gevonden!

Herken je dit? Paniek omdat de favoriete knuffel van jouw kind waarschijnlijk op het vakantieadres is achtergebleven. Cleanlease brengt de rust terug. Je hebt een leuke vakantie gehad en...

11 juni 2023

#Favorites Fotoserie voor de dag van de schoonmaker

Opnieuw zijn meerdere schoonmakers op de foto gezet door fotografe Ann-Sophie Falter. Een initiatief van Schoonmakend Nederland. Speciaal voor de Dag van de Schoonmaker die op 15 juni 2023...

22 mei 2022

Een bacterievrije BBQ

Wist je dat een BBQ twee keer zoveel bacteriën als de gemiddelde toiletbril bevat? De eerste dagen met zomerse temperaturen betekent voor menig Nederlander één ding: tijd om de...

10 februari 2025

500e deelnemer Bovenschoolse Vakschool stroomt uit naar vaste baan bij Alpheios

Robert Obaseki, een 49 jarige man van Nigeriaanse afkomst die vloeiend Nederlands spreekt, volgde bij WerkvoorHeerlen (WvH) een traject richting een dienstverband bij Alpheios. Hij is de 500e deelnemer...

31 maart 2024

#FAVORITES: Boekentip: 99 revolutionaire CleanTok hacks

Het eerste schoonmaakboek van Gavin Raaijen, beter bekend als @Gavincleany op TikTok, verschijnt op 4 april 2024: Slim & Supersnel Schoonmaken. Met tips en uitleg over schoonmaak. Gavin is...

12 november 2021

Zeepboek van Werfzeep

Het zeepatelier van Werfzeep bevindt zich aan de Westerkade in hartje Utrecht. Met een klein zeepteam maken zij hier alle zepen met de hand. Hun 10-jarig jubileum vieren zij...