31 mei 2025

#Boekentip: Een mens is geen machine – de Nederlandse Arbeidsinspectie

De Nederlandse Arbeidsinspectie bestaat dit jaar 135 jaar. Speciaal daarvoor is de geschiedenis van het toezicht op de arbeid opgetekend door historicus Timon de Groot in het boek ‘Een mens is geen machine – de Nederlandse Arbeidsinspectie 1890 – 2025’. Secretaris-generaal Marieke van Wallenburg kreeg op 22 mei 2025 het eerste exemplaar aangeboden.

Als je weet waar je vandaan komt, kun je daarvan leren voor de toekomst. Vanuit deze gedachte heeft de Arbeidsinspectie haar geschiedenis laten onderzoeken door het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG).

Inspecteur-generaal Rits de Boer: “Een mens is geen machine biedt een schat aan inzichten. Het boek toont treffend dat inspecteren op arbeid telkens aanpassingen vereist, maar dat veel ook in golfbewegingen terugkomt. Wat nieuw lijkt, was er soms al veel eerder maar net even anders. De ‘sociale quaestie’ eind 19e eeuw was de armoede onder de werkende bevolking en gebrekkige woonomstandigheden van arbeiders; met de arbeids- en woonomstandigheden van Arbeidsmigranten hebben we ook in onze tijd een sociale kwestie van formaat. Hardnekkige arbeidsrisico’s met ongevallen vragen ook nog volop de aandacht, al gaat het wel over nieuwe werkrisico’s. De komst van televisie en het optreden van kindsterren leidde tot vragen over kinderarbeid. Tegenwoordig zijn dat de zorgen over de mentale belasting van zogeheten ‘kindfluencers’ via sociale media.
Dit boek is een waardevolle gids voor een tocht door het verleden en daarmee een brug naar de toekomst voor het werkende leven van morgen.”

Arbeiders als handelswaar
De Arbeidsinspectie wordt opgericht in een tijd waarin sprake is van sterke industriële groei in Nederland. Het aantal stoommachines nam in de tweede helft van negentiende eeuw sterk toe. Bedrijvigheid verschoof steeds meer van in en rond het huis naar fabrieken en lokalen. Lange werkdagen, kinderarbeid, slechte arbeidsomstandigheden, arbeiders die moesten doorwerken tot ze letterlijk neervielen, leidden, na veel discussie in het Parlement tot het bewustzijn dat wet- en regelgeving en ook toezicht broodnodig waren. Dat begon met 3 inspecteurs in 1890.

Van fabrieksarbeid tot kindvloggen
In de afgelopen 135 jaar ontwikkelt het toezicht op arbeid zich op vele onderwerpen: van gastarbeiders naar arbeidsmigranten, van kinderen die werken in fabrieken tot kindsterren, van beroepsziekten bij het produceren van lucifers tot zorgen over de effecten door automatisering en ongewenst gedrag op de werkvloer en werkstress.

Staatssecretaris Nobel: “We mogen er in Nederland trots op zijn dat we al 135 jaar toezicht op eerlijk, gezond en veilig werken hebben. De maatschappij verandert sneller dan onze wetgeving. Bijvoorbeeld met kidfluencers en vlogfamilies, waar kinderen aan het werk zijn maar de wetgeving achterblijft. Nu, 150 jaar na het Kinderwetje van Van Houten, gaan we strengere regels maken voor deze nieuwe vormen van kinderarbeid, zodat de Arbeidsinspectie ook daar beter toezicht kan houden.”

Bijeenkomst
Tijdens de boekpresentatie spraken Rits de Boer, Timon de Groot met oud bewindspersonen Melkert en Van Ark over de ontwikkeling van de Arbeidsinspectie. Diverse oud bewindspersonen van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid waren eveneens aanwezig.

Deel dit artikel

Ook interessant:

21 januari 2025

BLog Bert van Boggelen (Code Schoonmaak): Dagschoonmaak als norm

“Dinsdag 14 januari waren we als Codekamer Schoonmaak bijeen voor onze jaarlijkse overleg over de plannen voor het nieuwe jaar. Met veel energie hebben we vooruitgekeken en teruggeblikt op...

07 juli 2025

Vanaf 2026 verplicht loontransparantie: bedrijven moeten laten zien wat ze betalen

Redacteur van duurzaamheid en economie Basia Elting publiceerde in Trouw het nieuwsbericht over de loonstransparantie die bedrijven vanaf 2026 moeten gaan voeren. Vanaf juni 2026 zijn bedrijven in de...

01 april 2025

1nergiek trotse schoonmaakdienstverlener van Efteling Grand Hotel

“Eindelijk mogen we het wereldkundig maken… en wat zijn we ontzettend trots!”, deelt 1nergiek op LinkedIn. Het schoonmaakbedrijf is namelijk verkozen tot dé partij waarmee de Efteling gaat samenwerken...

03 juni 2025

De 26ste editie van Vakbeurs Facilitair & Gebouwbeheer van start

Op 3, 4 en 5 juni 2025 vindt de Vakbeurs Facilitair & Gebouwbeheer plaats. Het is de 26ste editie dat deze driedaagse vakbeurs voor werkomgeving, -plekken en gebouwbeheer. De...

13 februari 2022

Knuffels gevonden!

Herken je dit? Paniek omdat de favoriete knuffel van jouw kind waarschijnlijk op het vakantieadres is achtergebleven. Cleanlease brengt de rust terug. Je hebt een leuke vakantie gehad en...

16 juni 2025

CAO Lonen per 1 juli 2025

Op 1 juli 2025 gaan de cao-lonen voor de schoonmaak- en glazenwassersbranche omhoog. Loontabel per 1 juli 2025 De basisuurlonen worden per 1 juli 2025 als volgt verhoogd: Loongroep...

12 november 2023

#Favorites Kärcher veegmachines in muzikale videoclip

“Een kleine acht weken geleden kregen wij de vraag vanuit WILLEMSKANTINE of wij wilde meewerken aan een videoclip voor een uniek muzikaal project”, vertelt Jop Kuster, marketingmanager van Kärcher. Die...

18 september 2022

Film: De treurige wereld van flexwerk

Met de nieuwe film De Treurige wereld van flexwerk (Entre deux mondes) schetst regisseur Emmanuel Carrère een liefdevol portret van arbeiders die onzichtbaar zijn voor de samenleving, maar solidariteit...

25 augustus 2025

#PODCAST Zwaar werk vraagt slimme oplossingen: over gezondheid, bewegen en ergonomie in de schoonmaak.

Schoonmaken is topsport. In deze aflevering van Sustainable Hero Talks gaan Niels van Geenhuizen, Karola Hooijer en John Bos in gesprek over hoe we fysieke belasting kunnen verminderen en...

10 juni 2025

FMN Student Awards 2025: Van scriptie naar springplank voor je carrière

Ben jij een FMN Student? Heb jij dit jaar alles uit de kast gehaald voor je afstudeerscriptie? Dan is het tijd om jouw werk de aandacht te geven die...