Rondetafel duurzame inzet: vergrijzing, vriend of vijand?

Krapte op de arbeidsmarkt, vergrijzing, fysiek zwaar werk én 67 jaar als eindstation ‘werken’: de schoonmaakbranche en zo’n 100.000 schoonmakers staan voor een uitdaging. Want hoe fix je dat om tot je 67e het schoonmaakvak uit te kunnen blijven oefenen? Schoonmaakjournaal en NL gaat gezonder werken organiseerden op 18 maart een rondetafelgesprek met drie schoonmaakbedrijven, twee producenten, een dienstverlener, een groothandel en een opleider, die zich allen hard maken voor de mens achter de branche. Kunnen we op basis van de discussie onder leiding van Aura Groen, HR-directeur van Gom Schoonhouden, concluderen dat vergrijzing onze vriend of vijand is? Of it’s all about the money? Deel 1 van het gesprek over een gezond schoonmaakdoel: duurzame inzet.

“Duurzame inzet kent vier pijlers: werk/privé-balans, opleiding/training, gezondheid & energie, en motivatie & betrokkenheid”, weet Aura Groen. Zij leidde het onderzoek naar duurzame inzetbaarheid dat Gom Schoonhouden onder 8000 schoonmakers heeft gehouden. Met een opvallend hoog percentage respondenten, want 1500 schoonmakers vulden de enquête in.

Vergrijzing: vriend of vijand?
Ook opvallend “De vraag of zij verwachten tot hun 67e door te kunnen blijven werken, behaalde een maximale ‘nee’,” refereert gespreksleider Groen aan het interne Gom-onderzoek. Is vergrijzing onze grootste vijand?, de eerste stelling. “Nee, het is juist een van de grootste kansen. We kunnen materialen en systemen ontwikkelen, waar men iets aan heeft”, vindt Jan van Triest, directeur van Biofriends. Biofriends vermarkt complete CleanConcepten. Innoveren zonder te forceren is het motto, “maar niet ten koste van alles, want uiteindelijk moeten mensen het werk doen”. “En verandering vereist begeleiding”, vult Van Triest aan.

Paul Harleman, business development manager van Vileda Professional Benefrance, De drijfveer van Vileda: We begrijpen de dagelijkse behoeften in de schoonmaaksector en kunnen daarom de beste oplossingen bieden. Voor de vergrijzingsproblematiek oppert Harleman deze oplossing: “Waarom fulltime tot je 67e blijven werken en dan opeens stoppen? Als je het werk leuk vindt en je gaat parttime werken, dan wil en kun je misschien wel tot je 75e doorwerken.” Harleman pleit voor het behoud van kennis en ervaring.

Arbeidsvreugde blijkt een belangrijke motivator, maar “de mensen erbij betrekken en aandacht in de vorm van bijvoorbeeld begeleiding en opleiding zijn daarbij essentieel”, merkt Roel Vlootman, directeur van Perfect Facility Group op. Klantgerichtheid, betrouwbaarheid en zorg voor medewerkers zijn verankerd in de Perfect Facility Group. Vlootman tipt ook om nu al na te denken over later. Qua werk, qua privé. “Je moet keuzes maken en het heft in eigen handen houden of nemen. Bijvoorbeeld door een opleiding te gaan volgen.”

Ergonomie: het containerbegrip?
Duurzame inzet heeft alles te maken met gezondheid; de tweede stelling houdt verband met de link die vaak gelegd wordt met ergonomie, maar ook meer bewegen (sportscholen) en minder eten (afvallen) waarmee bedrijven duurzame inzet proberen te stimuleren. Gerard Spoor, directeur van Carling Opleidingen, vakopleider waarvoor mens en kwaliteit, en passie en betrokkenheid de bases vormen, legt uit dat hij een grote discrepantie ervaart. “Een sterk vergrijsde doelgroep en de werkdruk is afgelopen jaren met 40% gestegen.” De hamvraag in deze legt gespreksleider Aura Groen neer: “Hebben we het hier over werkdruk of over de werkbeleving van werkdruk?”

Saïda El Jaddaoui, ondernemer bij Hago Next, dat staat voor de nieuwe norm in schoonmaken: “Wij hebben een maximumaantal vierkante meters gesteld, mits met de juiste middelen en materialen. Daarnaast zijn coachen en begeleiden de nummers één voor duurzame inzet. Verdiep je in het individu, want de een is nu eenmaal anders dan de ander.” Hago Next coacht haar mensen ook op gezondheid. Hoe? El Jaddaoui: “Het draait om bewustwording. Hoe denken mensen er zelf over? Wat doen ze? Wat vinden mensen ze belangrijk? Als je daar achter komt, dan zie je oprechte interesse en gaat de medewerker mee in veranderingen.”

Het aanbieden van een abonnement op een sportschool heeft geen zin zo lang de medewerker niet weet waarom”, stelt Groen. Dit krijgt bijval van de gespreksdeelnemers. Zo ook dat (grote) bedrijven goed zijn in het bedenken van oplossingen voor de mensen in plaats van met de mensen. Peter Roeleveld, rayonmanager bij Gom Schoonhouden – een stralende organisatie met uitblinkende medewerkers, illustreert dat het ook anders en beter kan: ”Een medewerker ervaarde lichamelijke problemen tijdens het werken met een bezem. De objectleiding nodigde hem uit om zelf te gaan kijken bij een leverancier. De speciale bezem werd uitgezocht en gekocht en de medewerker werkt nu prettig, probleemloos en gemotiveerd.”

(On)bewust bekwaam
Eerste conclusie van de rondetafeldeelnemers: niet de gezondheid maar motivatie en betrokkenheid blijken dé pijlers voor duurzame inzet. “Daar kun je het meeste mee bereiken.” Gerard Spoor: “Je kunt het tientallen keren benadrukken, maar mensen weten vaak niet hoe schadelijk het is om bijvoorbeeld een kar te trekken in plaats van die te duwen.” Groen: “Je moet zorgen van onbewust onbekwaam naar bewust bekwaam.” Rogier Moorman, managing director van Numatic International – vooral bekend van de vrolijke stofzuigers met de glimlach: Henry, Hetty, James, Charles, George, maar ook van de uitgebreide range aan machines en werkwagens die op de werkvloer zorgen voor praktische en comfortabele uitvoering van de werkzaamheden: “Wij hebben in ons assortiment ook werkwagens met aandrijving, zodat schoonmakers niet hoeven te trekken of duwen, maar die wagens zijn iets duurder en dan worden ze niet gekocht.”

Draait het dan (weer) om geld in de schoonmaakbranche, ook bij duurzame inzet van haar grootste kapitaal, de mens? Het antwoord volgt binnenkort: Duurzame inzet, een gezond schoonmaakdoel.