Column: Wanneer is sociaal ondernemen, sociaal ondernemen?
Over sociaal ondernemen spreken? Het heeft vaak betrekking op de extra inzet die een ondernemer of onderneming doet voor haar medewerkers, omgeving en/of de maatschappij. De P van People in het rijtje van drie MVO-P’s. Maar wanneer wordt sociaal ondernomen? Waar ligt de grens en wie bepaalt deze?
Stelling 1: een onderneming is per definitie al sociaal
Een onderneming creëert werkgelegenheid. Mensen kunnen voor de onderneming aan de slag. Dus zorgt een onderneming ervoor dat de medewerkers die voor hem werken niet in de WW zitten, maar in de samenleving participeren. Een onderneming zorgt ervoor dat zijn toeleveranciers producten c.q. diensten bij hem kunnen afzetten, wat weer werkgelegenheid biedt bij deze toeleveranciers. Dus door het ondernemen wordt er werk gecreëerd en kunnen mensen werken. Door het werk krijgen de medewerkers een goed gevoel over zichzelf, waardoor een positiever zelfbeeld bij deze medewerkers ontstaat.
Deze stelling is zeker sociaal, maar in het beeld van de huidige maatschappij is het niet meer voldoende. Maar het is nog altijd de basis voor een onderneming: zonder deze basis geen sociaal beleid.
Stelling 2: Social Return On Investment (SROI) in de cultuur is sociaal ondernemen
Met het borgen van SROI committeert een onderneming zich aan het investeren in werkgelegenheid voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. De onderneming reserveert in haar aanbiedingen een percentage van het werk voor deze groep mensen. De ene onderneming neemt de mensen in dienst, een andere onderneming werkt samen met een SW-bedrijf of met UWV. Dit is afhankelijk van de grote van de onderneming en het te voeren personeelsbeleid of de focus van de SROI.
Bij deze stelling blijf ik me altijd afvragen: is deze borging een borging vanuit het hart of een marketingtool? Immers, in vele aanbestedingen wordt expliciet verwezen naar SROI. Dan is het als onderneming toch mooi dat je kunt wuiven met het SROI-beleid.
Stelling 3: Sociaal ondernemen is ook moeilijke beslissingen durven te nemen
Deze stelling is in mijn optiek onderbelicht. Een onderneming moet soms een moeilijk besluit nemen om afscheid te nemen van een medewerker. Ik heb het hier even niet over massa-ontslagen, maar over trouwe medewerkers die niet meer functioneren. Bijvoorbeeld als gevolg van veranderingen in de onderneming, zoals door digitalisering of een nieuwe, andere rol als leidinggevende. In het verleden was het binnen de schoonmaak noodzakelijk dat een leidinggevende zich met de medewerkers bemoeide én met het werk, maar niet zo zeer met de klant.
Tegenwoordig dient een leidinggevende zich ook bezig te houden met de klant en zich te verplaatsen in de klant. Een onderneming ziet haar leidinggevenden ‘verzuipen’, zij kunnen hun werk niet meer naar behoren uitvoeren. Ondanks begeleiding en training. Wat nu? Juist dán kan het sociaal zijn om deze medewerker te ontslaan en, indien mogelijk, begeleiden naar een andere baan. Deze stelling mag volgens mij niet ontbreken in het rijtje over sociaal ondernemen, want de bescherming van medewerkers is ook sociaal, ook al lijkt dat in eerste instantie niet zo.
Daarmee kom ik terug op de titel van mijn column: Wanneer is sociaal ondernemen, sociaal ondernemen? Elke onderneming kent sociale aspecten; het zijn die aspecten die bepalen voor een opdrachtgever of een onderneming in haar ogen sociaal onderneemt. Een goed sociaal beleid is het sociale beleid wat niet van de daken wordt geschreeuwd, maar dat wordt gehanteerd en als normaal wordt beschouwd in door een onderneming. Het sociaal ondernemen is eigenlijk: met je gezonde verstand ondernemen en doen waar je goed in bent. Sociaal ondernemen is niet iets dat je moet bewijzen. Maar je personeelsbeleid voeren en met je medewerkers omgaan, zoals je zelf wilt dat er met jou omgegaan wordt. Sociaal ondernemen is…wat de onderneming de onderneming maakt.
Edgar van Engelen,
directeur Clear4Clean
P.S. Op de LinkedIn Groep van Schoonmaakjournaal daagt Edgar iedereen uit voor meer stellingen en voorbeelden van sociaal ondernemen. En vooral: voor jezelf, je klanten en medewerkers het antwoord te geven op deze stellingen. Geldt: zoveel mensen zoveel meningen? We zullen het lezen en ervaren.
