ABSU: overheid werkt fraude in schoonmaaksector in de hand

De FOD Financiën gunde onlangs een schoonmaakcontract aan voorwaarden, die duidelijk onder de normale marktprijzen liggen en die onmogelijk met arbeid aan de geldende lonen en voorwaarden kunnen gerealiseerd worden. Op die manier wordt de druk om te frauderen groot. Bij de FOD Binnenlandse Zaken dreigt een gelijkaardige situatie te ontstaan. ABSU, de federatie van de schoonmaakbedrijven trekt opnieuw aan de alarmbel.

Nochtans sloot staatssecretaris voor Bestrijding van de sociale fraude, Philippe De Backer op 29 november 2016 een akkoord met de sociale partners van de schoonmaaksector om de sociale fraude te bestrijden. De schoonmaakbedrijven hebben erg te lijden van de oneerlijke concurrentie door sociale fraude van malafide organisaties. Het akkoord met staatsecretaris De Backer is voor ABSU een belangrijke stap in de goede richting.

Bestrijding
Voor ABSU is de bestrijding van fraude al jaren een zeer belangrijk actiepunt. Sociale fraude ondermijnt immers direct de werking van reguliere schoonmaakbedrijven. Volgens Hilde Engels, gedelegeerd bestuurder van ABSU, kunnen correcte schoonmaakbedrijven nooit de prijzen aanbieden van de fraudeurs, die dikwijls werken voor de helft van de normale prijs. Zij betalen de minimumlonen niet, betalen niet de correcte sociale of fiscale lasten en buiten soms illegalen uit.

Daarnaast wordt concurrentie in de schoonmaaksector zwaar verstoord door de activiteiten van de zogenaamde sociale economie. De sociale economie wordt meer en meer actief als schoonmaakbedrijf, maar wordt zwaar gesubsidieerd en bevoordeeld via de belangenorganisaties met goede connecties in de politiek.

Sociale bescherming
De sociale economie heeft veel lagere lonen dan de klassieke schoonmaakbedrijven en biedt geen bijkomende sociale bescherming aan haar werknemers. Het uurloon bedraagt er +/- € 9 tegen € 12,53 in de schoonmaaksector, waar alle werknemers bovendien genieten van bijkomende uitkeringen in geval van werkloosheid en ziekte. De bedoeling is om mensen die het moeilijk hebben op de arbeidsmarkt aan het werk te krijgen. In realiteit gaat het gewoonlijk om dezelfde werknemers. Er is dus van bijkomende integratie op de arbeidsmarkt geen sprake. Jobs in de privésector worden vervangen door lager betaalde en over-gesubsidieerde jobs. Een verspilling van overheidsmiddelen met bovendien nefaste gevolgen voor bedrijven en werknemers uit de privésector.

Laagste prijs aanvaarden
ABSU adviseert regelmatig overheden in verband met de toe te passen voorwaarden en criteria in schoonmaakcontracten om sociale fraude te vermijden en eerlijke concurrentie te garanderen. Spijtig genoeg stelt ABSU vast dat administraties in de fout blijven gaan en sociale fraude in de hand blijven werken door de laagste prijs te aanvaarden zonder oog te hebben voor de haalbaarheid van die prijs.

Zo heeft onlangs de FOD Financiën schoonmaakcontracten toegekend aan prijzen waarvoor onmogelijk de geldende lonen en sociale lasten kunnen toegepast worden. Het contract werd gegund aan een gemiddelde prijs van € 16,91 per uur. Het uurloon van een gewone schoonmaker, sociale zekerheid inbegrepen, bedraagt echter minstens 21 € per uur, zonder de andere kosten zoals materiaal en omkadering. Rekening houdend met alle kosten, zou de normale marktprijs rond de € 25 per uur moeten liggen.

Dossier FOD BiZa
Een ander dossier dat dreigt ernstig fout te lopen is de gunning van schoonmaakwerken door de FOD Binnenlandse Zaken. Een eerste poging om de openbare aanbesteding te gunnen liep slecht af. De Raad van State vernietigde de gunningsprocedure omdat de FOD Binnenlandse Zaken zijn eigen bestekclausule niet respecteerde, die eiste dat het bedrijf dat de opdracht uitvoert de voorwaarden van het paritair comité van de reguliere schoonmaaksector respecteert.

De aanbestedingsprocedure werd dan maar stopgezet waarna wellicht zal overgegaan worden tot het uitschrijven van een nieuwe procedure waarin de bestekclausule zal verdwijnen, om nadien te kunnen gunnen aan bedrijven uit de sociale economie.

Kortzichtig
Deze operatie heeft alleen sociale nadelen voor de economie. De overheid betaalt nog altijd werkloosheidsuitkeringen, maar aan andere mensen, het verliezend schoonmaakbedrijf moet opzeggingsvergoedingen betalen en de medewerkers uit het schoonmaakbedrijf verliezen hun job. Opnieuw kortzichtige besparingen die leiden tot negatieve impact voor de overheid en de maatschappij.

ABSU vraagt dat de betrokken ministers de nodige stappen zetten om deze situaties recht te trekken. Het gunnen van dit soort overheidsopdrachten aan de goedkoopste aanbieder is kortzichtig. De administratie kan misschien een budgettaire besparing realiseren, maar de maatschappij betaalt de rekening.

Met een boutade kan men stellen dat € 100 besparingen in de rekeningen € 1.000  miserie dreigt te veroorzaken bij bedrijven en werknemers. Dat kan nooit de bedoeling zijn!