Column: Artikel 38: sociaal of a-sociaal?
In de Cao van de schoonmaak- en glazenwasserbranche is artikel 38 opgenomen. Dit artikel beschrijft de overname van medewerkers als het schoonmaakcontract over gaat naar een nieuwe schoonmaakbedrijf. De cao noemt het werkgelegenheid bij contractwisseling. Dat wil zeggen dat een medewerker, die langer dan 1,5 jaar werkzaam is op het object of wie na 1 januari 2016 in dienst is getreden en beschikt over een branche-erkend diploma door het nieuwe schoonmaakbedrijf ter overgenomen aangeboden kunnen worden en dan ook overgenomen moeten worden.
Is dit cao-artikel nu een sociaal artikel of juist een a-sociaal artikel?
De voordelen van artikel 38: (1) De medewerker heeft de ‘garantie’ van baanbehoud. (2) De nieuwe dienstverlener hoeft geen medewerkers te werven. (3) De klant behoudt de vaste schoonmakers. Daarentegen zijn de nadelen van artikel 38: (1) De nieuwe dienstverlener kan niet zijn ‘eigen’ medewerkers plaatsen. (2) Pensioenbreuk door wisseling van werkgever. (3) Meerdere werkgevers voor de medewerker. (4) Weer nieuwe regels en richtlijnen voor de medewerker. (5) De opdrachtgever zit vast aan de ‘vaste’ schoonmakers. (6) Gesol met de medewerkers. En zo kan ik nog even doorgaan met het opnoemen van de nadelen.
Ik vraag me oprecht af in hoeverre dit artikel 38 sociaal is voor de medewerkers. Immers, zij moeten steeds wisselen van werkgever, zeker bij Europese aanbestedingen. Daarnaast moeten zij vaak bij verschillende objecten schoonmaken. Schoonmakers gaan dus ‘gedwongen’ bij twee of meer werkgevers werken en houden maandelijks minder salaris over (wat je wel weer terug kunt vragen bij de Belastingdienst). Dat geeft hen stress en spanningen.
Een andere stressfactor: de onzekerheid bij een overname qua continuïteit. De druk vanuit de oude en eventuele nieuwe werkgever op de medewerkers op het moment dat ze hen liever niet willen overnemen (om welke reden dan ook). Het spel dat gespeeld wordt over de hoofde van de medewerkers. En denk dan ook eens aan het moment dat de opdrachtgever aangeeft de huidige schoonmakers niet meer als schoonmakers te willen hebben met ingang van het nieuwe contract. Het gevolg: herplaatsing. Het spel tussen beide dienstverleners begint dan weer van vooraf aan.
Nee, dit artikel geeft mij geen sociaal gevoel.
Is het niet zo dat als je in een medewerker investeert dat je hem of haar wilt behouden voor de organisatie?. Als de medewerker zo goed is, is het toch van belang om hem of haar een ander plek binnen je organisatie te geven? Volgens mij gebeurt dat ook met een deel van de medewerkers. Dus de medewerkers die overblijven en ter overname aangeboden worden, zijn de medewerkers die bij de vertrekkende dienstverlener minder gewenst zijn, omdat ze misschien niet functioneren of omdat ze vaak verzuimen of omdat ze al een langere periode in de Ziektewet lopen.
Moet dit artikel dan niet geschrapt worden?
Dit artikel levert veel vragen op en moet nader bekeken worden. Artikel 38 mag in mijn optiek socialer, maar eigenlijk zou dit artikel ingestoken moeten worden op ‘werkgelegenheid bij werkgever’. Ongetwijfeld zijn er schoonmaakbedrijven die het hiermee niet (geheel) eens zijn, maar het ‘gesol’ met schoonmaakmedewerkers is ook geen wenselijke en menselijke situatie. Dat zullen tegenstanders niet kunnen ontkennen.
Ik stel daarom voor om artikel 38 te schrappen. Op het moment dat de opdrachtgever de schoonmaak gaat aanbesteden, is het schoonmaakbedrijf verplicht om in overleg te gaan met de medewerkers (en OR) om met hen de mogelijkheden te bespreken of ze mee willen gaan als het schoonmaakcontract aan een ander schoonmaakbedrijf wordt gegund. De opdrachtgever en eventuele adviseur zullen bij dit overleg aanwezig zijn. Hun rol is hierin beperkt tot uitleg waarom opnieuw wordt aanbesteed. Zij mogen in geen geval de mening van de schoonmaakmedewerkers beïnvloeden. Duidelijk rolverdeling tijdens dit overleg moet worden vastgelegd. Het overleg zal worden voorgezeten door de voorzitter van de OR van het schoonmaakbedrijf.
De uitkomst: de schoonmaakmedewerkers zijn bereid om over te stappen. In de aanbesteding dient de opdrachtgever op te nemen dat de medewerkers overgenomen moeten worden. Als ze bij de huidige werkgever willen blijven, moet de werkgever andere werklocaties voor de schoonmaakmedewerkers zoeken. Natuurlijk zitten er ook haken en ogen aan, maar de rol van de medewerker is duidelijker. En ze hebben zelf meer invloed op hun eigen toekomst. Heel belangrijk. Heel sociaal ook.
Edgar van Engelen,
directeur Clear4Clean
