Column: De 21e eeuw, het einde van machtsprincipes in organiseren?

Toen ik werd gevraagd om een workshop te verzorgen op het FMG-symposium op 7 december, zei ik gelijk: heel graag. Het thema was nog niet bekend en ik vind het heerlijk om met groepen mensen interactief aan de slag te zijn en kennis te delen. Nee, te vermenigvuldigen. Met het bekend maken van de naam; Voor iedereen een droombaan, Het kan! werd de lat gelijk heel hoog gelegd. Er worden nogal wat verwachtingen gewekt en wil ik wel Eisen oogsten… 

Maar de overtuiging dat het echt zo kan zijn, wint met glans. En zo kwam ik tot het thema van mijn workshop, namelijk: Hoe ben jij bezig met 21e eeuws organiseren? Deze aanpak tot anders organiseren is voorwaardescheppend om met plezier te werken, waarde toe te voegen, jezelf te kunnen zijn, betekenisvol te zijn voor anderen, respectvol om te gaan met de aarde en om gezien te worden. In je team(s) gaat de energie stromen, mensen komen samen in een flow en het werk lijkt vanzelf te gaan. Ik zou zeggen: we zijn er klaar voor…, we kunnen niet wachten…

Het werken en organiseren vanuit hiërarchische structuren gebaseerd op macht heeft ons, de westerse wereld, heel veel voorspoed en welvaart gebracht. Het heeft geleid tot steeds grotere (internationale) instituties en schaalgrootte was bepalend voor invloed en succes. Vanaf 1900, uit het paternalisme gegroeid, was de machtsstructuur heel logisch. Er was sprake van grote afhankelijkheid bij de (ongeletterde) armen en grote (maatschappelijke) verantwoordelijkheid bij de (intellectuele) rijken. Met de opkomst van het Angelsaksisch organiseren is deze vorm verder ontwikkeld en volwassen geworden. De sky was the limit, marktwerking de sleutel tot succes en geld de prikkel die alles mogelijk maakt. En iedereen profiteerde ervan. Het doel heiligde de middelen.

Ik denk dat dit niet meer werkt en onvoldoende aansluit bij de huidige tijdsgeest en behoefte van mensen. We zitten inmiddels al in 2017. Iedereen kan heel makkelijk beschikken over allerlei informatie, mensen kunnen hun eigen nieuws de wereld in slingeren. Ook fakenieuws. Door Facebook, YouTube, Twitter, Wikipedia et cera kan iedereen elk moment nieuws maken, checken en verspreiden.

We onderscheiden ons niet meer alleen op intellect, computers hebben immers de beschikking over veel meer data en zijn veel sneller in de verwerking daarvan. We onderscheiden ons juist wel op de gevoelskant en kennen emotie. Als we dat ook in ons werk mee kunnen nemen en actief in kunnen zetten, dan komt die droombaan in zicht.

21e eeuws organiseren is het gedachtegoed, waarmee ik de toekomst wil inkleuren om zorg voor alle betrokkenen leuk en betekenisvol te laten zijn. Het kent andere uitgangspunten, waaronder gelijkwaardigheid, diversiteit en vertrouwen. Met deze drie gaan we tijdens de workshop op het symposium van FMGezondheidszorg op 7 december aan de gang. Ik verwacht dat ze inzichten bieden, die vervolgens handvatten zijn om in je eigen werk mee aan de slag te gaan. Want het zijn mooie en moderne woorden, maar hoe geven we daar inhoud aan? Wat kan er dan allemaal gebeuren?

Zoals Cruijff ooit zei: “Je gaat het pas zien als je het door hebt”. Daar zou ik aan toe willen voegen: als je het eenmaal ziet, kun je het niet meer niet zien… Als de mensen die erbij zijn op 7 december dit hebben ervaren en ermee aan de slag willen, dan is de workshop geslaagd. We zullen zien wat dat de deelnemers gaat opleveren. Met 21e eeuws organiseren ben je niet bezig om mensen te veranderen, maar verander je de omstandigheden waarbinnen mensen werken, waardoor zij naast hun professionele kant ook de rest van hun mens zijn in hun werk kwijt kunnen… En waardoor je andere nog onbekende kwaliteiten, eigenschappen en krachten van elkaar leert kennen en waarderen. Je ervaart dat je samen tot meer in staat bent, nog meer aanvullend op elkaar bent en veel effectiever de tijd besteedt.

Iedereen een droombaan, het kan!

Bastiaan Willekes,
inspirator voor een mooiere wereld