Column: Verbinden in verschillen

Vandaag ontmoette ik Ulku Ozbek. Op haar twaalfde uit Turkije naar Nederland gekomen. Door de investering in taal tijdens haar jeugd en haar keuze om te gaan werken, niet aan een hbo-opleiding toegekomen maar wel een enorme drive en ambitie. Begonnen als schoonmaakkracht binnen Asito in de jaren doorgegroeid van objectleidster via vestigingsmanager naar haar huidige functie als projectleidster.

Op mijn vraag wat Asito zo’n leuk bedrijf maakt zei ze het volgende: “Je hoort er bij –  er wordt verbinding gemaakt – Asito geeft om haar mensen – als je met je kop boven het maaiveld uit komt, krijg je kansen om door te ontwikkelen en groeien – er zijn korte lijnen, iedereen is beschikbaar en bereikbaar, ongeacht de positie in de organisatie – het groepsbelang gaat voor het individueel belang”.

Mooie woorden van een prachtige collega, Nederlandser dan de meeste Nederlanders. Haar keuzes voor het hanteren van een aantal normen en waarden uit de Nederlandse cultuur en een aantal uit de Turkse cultuur. Het ‘beste’ uit twee culturen, zoals het bij haar en haar gezin past. Zo kwamen we in gesprek over het verbinden in verschillen. Een mooie dialoog, die eindigde in wederzijds respect en begrip.

Het thema handen schudden of de hand weigeren. In een lastige situatie voelen twee mensen zich niet prettig. Als iemand die dat eigenlijk niet wil mij een hand geeft uit respect, dan voelt hij zich niet prettig. Als ik iemand niet de hand kan schudden, omdat hij dat niet wil, voel ik mij niet prettig. En zo beginnen we hoe dan ook niet op de beste manier aan ons gesprek, wie ook de concessie doet.

We kwamen op de vraag waarom een hand geven soms zo belangrijk wordt gemaakt. Wat willen we hier mee uitdrukken en wat drukken we hiermee uit. Handen schudden betekent voor mij een vorm van respect, gelijkheid. Daarmee geef je aan dat wij gelijk zijn. Van oudsher “ik kom ongewapend, als vriend”. Terwijl Ulku aangeeft dat de ander juist door mijn hand niet aan te nemen respect wil laten blijken.

Ik weet het wel, maar het voelt zo anders. In Aziatische landen hebben ze een ander ritueel, ze maken een kleine buiging met het hoofd en vouwen de handen. Dat vind ik een mooi respectvol gebaar. Wat is dan het verschil? Wat als iemand mij op een andere manier duidelijk maakt dat wij gelijk zijn. In woorden, of een klein gebaar, een korte knik. Zou ik het dan nog steeds erg vinden als we geen handen zouden schudden? Of zit het zo ingebakken in het Wij versus Zij, dat we niet meer toewerken naar een gezamenlijk WIJ. Ik ben ervan overtuigd dat het voor mij belangrijker is om de gelijkwaardigheid en respect naar elkaar te uiten dan een handdruk te krijgen.

Zo vonden wij elkaar, Ulku en ik, tijdens een collegiale bak koffie, op een controversieel onderwerp. Een mooi moment van respectvolle verbinding. Ulku en ik, wij ervaren beiden een heel sterk WIJ. Wij zijn Asito, wij zijn gelijk!

Leonore Nieuwmeijer,
specialist inclusiviteit bij Asito