Column: Schoonmaak versus software
Schoonmaak is nog steeds mensenwerk. Deze stelling staat nog altijd, maar je ziet in de schoonmaakbranche steeds meer softwaremodules hun intrede doen. Begin jaren negentig van de vorige eeuw was het nog niet gebruikelijk om met een mobiele telefoon (smartphone) te lopen, dus kreeg ik van KSD een semafoon. Daarmee was ik bereikbaar. De buzzer ging en dan ging je op zoek naar een telefoon om te bellen. Tegenwoordig heeft bijna iedere medewerker een smartphone, privé en/of van de zaak. De medewerker is bereikbaar. En meer.
Met de smartphone kan de medewerker zich aan- en afmelden op zijn/haar werklocatie. Daarvoor is een software-app ontwikkeld. Eigenlijk een moderne prikklok. Is ‘big brother watching you’? Wellicht, maar het geeft voorwerkers/objectsleiders zeker meer ruimte om zich op de uitvoering te richten. Immers, de administratie rond urenregistratie, facturatie en salarisadministratie is geautomatiseerd. Maar apps bieden veel meer mogelijkheden. Bijvoorbeeld om bestellingen te plaatsen, voor het afmelden van schoongemaakte ruimtes en het lopen van dagelijkse kwaliteitscontroles.
Daarvoor gebruikt de objectleider een DKS-app. Deze app’s zijn zo uitgebreid dat na de controle een volledig verslag naar de rayonleider, klant en KAM-afdeling gaan. Verslagen die overigens veel op VSR-verslagen lijken. Uit de verslagen kunnen trends worden gehaald. Mooi! Maar de DKS is toch ontwikkeld om de schoonmaakmedewerkers direct op punten aan te sturen, die GOED gaan, en op punten die ter verbetering zijn? Ontvangt de schoonmaker thuis op zijn pc, tablet of smartphone hetzelfde verslag?
Voor de VSR-kwaliteitsmetingen zijn ook verschillende softwarepakketten ontwikkeld. De tijd dat je met een schrijfmap in de hand door een pand liep, ligt echt achter ons. Het is nu een kwestie van tikken op het beeldscherm en het streepje goed/fout is gezet. Na afloop van de controle is met één druk op de knop het resultaat verspreid onder klant, schoonmaakbedrijf en andere betrokkenen. Gelukkig zijn er programma’s, waarin je persoonlijke punten aan het verslag kunt toevoegen, voordat je het definitieve rapport wordt verspreid.
Calculeren met behulp van software kan al langere tijd. Je zet de ruimtestaat in het calculatieprogramma en de ruimte(-soort) in het werkprogramma. Je berekent vervolgens tijd en kosten voor het project. Het calculatieprogramma communiceert dan met het objectenprogramma als een project is gescoord. Alle gegevens staan dan bij elkaar: het project, aantal gebouwen, aantal in te zetten uren, budget voor materialen en ook welke medewerkers op het project werken (en hoeveel uur, hun uurloon enzovoort). Eén druk op de knop en de factuur voor de klant wordt via de e‑mail verstuurd. Zo ook de salarisstrook voor de medewerkers en de bank krijgt de opdracht om het salaris uit te betalen.
Software versus schoonmaak. Het maakt de randvoorwaarde voor de schoonmaak gemakkelijker, maar de uitvoering van de schoonmaak blijft mensenwerk. Naast een aantal robotstofzuigers zie ik nog geen software die de schoonmaaktaken overgaan nemen van de schoonmaakmedewerkers. We zullen onze schoonmakers dan ook als mens moeten blijven zien en benaderen, en niet als productiecijfer in de calculatie en omzet. De schoonmaker moet evenmin een goed- of afkeuring zijn bij een VSR-meting of een afkeurstreepje in een DKS-ronde.
Bespreek de resultaten van de kwaliteitsmetingen met de medewerkers en laat zien wat ze goed doen en op welke punten ze kunnen verbeteren. Wees open naar de medewerkers waarom voor een bepaalde taak een bepaalde tijd staat. Laat de schoonmaker weten wat het doel is van het inklokken met de smartphone en welke voordeel hij/zij daarvan heeft, namelijk dat de uren die hij/zij werkt worden geregistreerd en niet vergeten kunnen worden in zijn/haar salaris, zoals dat ‘vroeger’ (en nog steeds) wel eens gebeurde.
Goede software heeft de toekomst, maar we moeten niet het doel uit het oog verliezen: zorgdragen voor onze mensen en voor een schone (werk-/leef-) omgeving.
Edgar van Engelen,
directeur Clear4Clean
