Blog: Eén team, één taal in infectiepreventie

Iedere keer als ik in een ziekenhuis ben, dan verbaas ik me weer over de grote interpretatieverschillen in het infectiepreventiebeleid. Ga naar een willekeurige high-tech-plant en ervaar de discipline, waarmee protocollen en richtlijnen worden opgevolgd. Een groot verschil met ziekenhuizen, waar ik veel verschillende werkwijzen zie op basis van een-en-hetzelfde protocol. Het doet me denken aan de kreet This is how we do it. Maar dan anders… this is how I do it en that is how they do it! En ze krijgen feedback-trainingen om elkaar daarop aan te spreken.

Protocol-kramp
Jaarlijks zijn er alleen al in Nederland zo’n 70.000 ziekenhuisinfecties, waardoor bijna 1000 patiënten overlijden. Voorkomen is niet altijd mogelijk, maar feit is dat grote uitbraken in ruim 80% van de gevallen veroorzaakt worden door onvoldoende handhygiëne. Dan is de oplossing relatief eenvoudig zou je zeggen, toch? Gewoon je handen goed wassen. In de praktijk zie ik zorgorganisaties echter in een soort protocolkramp schieten als verbeterreactie op de uitbraak: nog een protocol, nog een werkinstructie en weer verder… Van echte gedragsverandering is nauwelijks sprake. Daar zit de grootste uitdaging. Met een gemiddelde compliance ten aanzien van handenwasprotocollen van slechts 40% is er nog een wereld te winnen! 

Met hart en ziel
Het bijzondere is dat, met wie ik ook spreek in de zorg, ik vooral de indruk heb dat medewerkers zich met hart en ziel inzetten voor de patiënt en dat organisaties alles op alles zetten om de patiënt een zo aangenaam mogelijk verblijf te bieden. Waar zit ‘m dan de crux?

Contact-isolatie
Onlangs deed ik onderzoek naar patiëntveiligheid en infectiepreventie en de wijze waarop zorgorganisaties dit inbedden in hun DNA. Daar zag ik een aantal interessante zaken. Er is als het ware sprake van een soort contact-isolatie als gevolg van een spraakverwarring tussen de verschillende disciplines. We begrijpen elkaar gewoon niet. En doordat we elkaar niet begrijpen, gaan we bijsturen binnen onze eigen invloedssfeer. Als zij hun handen niet wassen, dan schrijf ik gewoon een nieuw protocol.

Bestuurders denken vaak bij patiëntveiligheid aan brandveiligheid, stroomstoringen of dataveiligheid. De facility manager breekt zijn hoofd over hoe al dat ‘vergeten’ rollende materieel te reinigen. De zorgmanager maakt zich zorgen over de schoonmaakfrequentie van het sanitair en vervolgens vraagt de deskundige infectiepreventie aandacht en budget voor een handhygiëne-actie. Ieder met zijn eigen passie, zijn eigen urgentie en in zijn eigen vakjargon.

Eén team, één taal
Waar het mijns inziens aan ontbreekt, is een concrete gedragsvertaling van visie naar praktijk, een vertaling die iedereen begrijpt en die op maat gesneden is voor alle disciplines. De papieren vertaling is over het algemeen op orde, nu de praktijk nog. En dat heeft alles te maken met cultuur en gedrag. Voorbeeldgedrag van iedereen voor iedereen: zo doen we dat hier! Of zoals Shell zegt: “Ik werk hier veilig of ik werk hier niet“. Misschien moeten we het eerst eens worden over This is how WE do it. En tussentijds niet vergeten je handen te wassen.

Rita Brouwer,
manager Kenniscentrum Alpheios

Rita Brouwer adviseert zorgorganisaties bij complexe infectiepreventie-vraagstukken en het neerzetten van een excellente schoonmaakorganisatie, een van de belangrijke voorwaarden voor goede en veilige zorg.

Bent u benieuwd of uw organisatie aan de normen voor infectiepreventie voldoet? Maak kennis met de Alpheios Performance Barometer