Column: Social return: delen met zorg

Social return: hype of…? In mijn column van 10 juni schreef ik over social return in de aanbestedingen voor schoonmaakonderhoud en stelde ik de vraag waarom er in Europese aanbestedingen wordt gevraagd naar een actieve bijdrage aan social return. Een naar mijn inziens reële vraag is: is het haalbaar om werkgevers te vragen om werk te reserveren voor potentiële medewerkers met een afstand tot de reguliere arbeidsmarkt?

Er is een bedrijfstak waar social return al jaren de ‘normaalste’ zaak van de wereld is. Namelijk de zorg. Ik heb bij verschillende zorginstellingen gewerkt en daar met eigen ogen de integratie gezien van de verstandelijk beperkte, sociaal beperkte en langdurige werkloze. Zelfs de inzet van taakgestrafte was daar een geaccepteerde wijze van werkverschaffing.

Daar waar tegenwoordig de gemeente, overheidsinstellingen en semi-overheden aangeven, dat ze een deel van het contract vertaald willen zien in de inzet voor social return, zie je in de zorg een tendens naar het beperken van de inzet ervan. Een verschuiving van sociaal, zorg en geborgenheid naar een steeds meer zakelijke werkomgeving. De zorgsector loopt aan tegen het feit dat de medewerkers, die binnen de scope van social return vallen, al zo’n 40 jaar werkzaam zijn, steeds meer aandacht vragen en steeds minder productie opleveren. Oftewel: zij hebben geen toegevoegde waarde meer.

Hoe ga je als organisatie om met het feit dat deze mensen – ja, het zijn echt mensen zoals jij en ik – op latere leeftijd steeds meer beperkingen vertonen? Zij zijn, door hun beperkingen gehinderd, niet representatief voor de organisatie. Ga je deze mensen op sociale wijze uit laten stromen? Of laat je ze in de organisatie werken, in een beschermde omgeving (minder zichtbaar)? Of geef je niet haalbare opdrachten, die ze niet aan kunnen om ze op die wijze te kunnen laten afvloeien?

Aan de zorg wil ik vragen om hun jarenlange ervaring met de inzet van social return te delen met alle andere instellingen, overheden, semi-overheden en het bedrijfsleven. Aan het bedrijfsleven wil ik vragen om met de zorg te delen hoe je sociaal en zakelijk samen kunt laten vloeien. Uit eigen ervaring in de zorg weet ik dat het verzakelijken kan doorschieten en het sociale aspect uit het oog wordt verloren. Vanuit het bedrijfsleven, waarin ik ook heb gewerkt, weet ik dat sociaal zakelijk een goede combinatie is voor de omgang met deze groep mensen.

Wees voorbereid op het feit dat medewerkers, die binnen de scope van social return vallen, na 40 dienst jaren nog steeds werkzaam kunnen zijn in een organisatie. Zorg dat er een goed plan ten grondslag ligt aan de inzet van social return. Zeg maar, een tijdspad van aanname, productiviteit en de werkperiode op weg naar het pensioen. Natuurlijk vind ik het belangrijk dat er met respect omgegaan wordt met de sociaal minder sterke mede-mensen. Daarom, social return: delen met zorg.

Edgar van Engelen,
directeur Clear4Clean