Column: Gevelrenovatie, een kijkje in de keuken
32 jaar ervaring in gevelrenovaties. Van vakman tot manager. Vakmanschap en veiligheid zijn van alle tijden en voor iedereen. De mooiste projecten blijven in je geheugen gegrift. Neem Dunea, voorheen DZH. Meer dan 20 jaar was ik verantwoordelijk voor het gebouwenonderhoud. Van nieuw tot oud, van klein tot groot, van kelder tot toren. En over een gebied dat zich uitstrekt van midden-Nederland tot het duingebied van Monster, Scheveningen en Katwijk. In totaal 4000 eenheden, verspreid over dit gebied. Dunea is het enige waterzuiveringsbedrijf dat nog op natuurlijke wijze het drinkwaterzuiveringproces toepast.
In 2007 kreeg ik de vraag om de restauratie van de monumentale watertoren met het machinegebouw in kaart te brengen. Het duurde tot 2010 voordat we werkelijk van start gingen. Een jaar ervoor hadden we al hekken rondom de toren geplaatst, omdat er stukken gietijzeren dorpels en steenreparaties van de vorige restauratie van de toren loskwamen. Met al denkbare gevolgen van dien. Met Gemeente Katwijk, na bestudering van oude foto’s en tekeningen, maakten we een plan om de toren in authentieke staat terug te brengen.
Te starten met de aanleg van een bouwweg naar de bouwplaats en de opvang langs de toren van afval en water, ter voorkoming van verontreiniging van grondwater. Het slopen van (recentelijke) aanbouw, zodat oorspronkelijke contouren van de watertoren weer zichtbaar werden. Een aangepaste steiger rond en in de toren, met een tijdelijke personen-/goederenlift.
Voor de gevelrenovatie moesten gietijzeren kozijnen en waterdorpels worden vervangen door authentiek nagemaakte exemplaren. Op ouderwetse manier, gegoten in mallen van zand. Het versterken van de trekverankering door een aangepaste staalconstructie; voor het aanzicht van de watertoren aan de binnenzijde. Maar het vakteam pakten nog veel meer aan: de reparatie van het metselwerk en het vastzetten van loszittende schollen (halfsteens) van de buitenmuur. We verwerkten 50.000 (!) stenen in dit project. Over vakmanschap gesproken: prachtig metselwerk in kettingverband, met speciale zelfgemaakte mallen door de vaklieden. Deze stenen kwamen van de sloperij en werden ter plekke schoon gebikt.
En verder? Herstel- en schilderwerk van gestucte gevelbanden. Het reinigen en conserveren van de hardhouten bekleding van het waterreservoir en van de gevels met een Aqua Blast hogedrukstoomreinigingssysteem. Het vervangen van voegwerk, aan de bovenzijde van de toren doorgestreken en de onderste negen meter in snijwerk uitgevoerd. De kalkrijke authentieke voegmortel werd aangepast op de hardheid van de steen en op de gradatie (korrelgrote) van het zand, om de tand des tijd zo goed mogelijk te kunnen weerstaan. Authentieke goten en gootklossen van machinegebouw waren reeds in de loop der tijd verwijderd, deze zijn identiek nagemaakt en opnieuw aangebracht. Ook de kruispannen werden noodzakelijkerwijze vervangen.
Een gevelrenovatieproject met een grote G. Er is twee jaar gewerkt en het kostte € 1,6 miljoen om dit rijksmonument te renoveren. Opdrachtgever Dunea, Gemeente Katwijk, vaklieden en het uitvoeringsteam waren en zijn nog bijzonder trots op het prachtige resultaat en dit sterk staaltje vakwerk. Wie na dit kijkje in de keuken een kijkje ter plaatse wil nemen? Helaas, de watertoren Dunea staat op een niet-toegankelijk deel van het duingebied van Katwijk. Dus blijft een virtuele blik op internet over.
Jan de Groot,
technisch manager Gevelrenovatie Stuyvers Groep
(www.stuyversgroep.nl)
